Thursday, May 10, 2012

Ένα ψυχογράφημα του Σύριζα: συγκυριακό και φιλοσοφικό. Λόγια μεγάλα και επικίνδυνα.

Στις ανάκατές μου σκέψεις, που ευτυχώς ή δυστυχώς δεν ακολουθούν την εγρήγορση που απαιτούν οι περιστάσεις, μπαίνουν το άγχος του Σύριζα μην ακολουθεί μια χίμαιρα (που είναι και άγχος δικό μου), ο στυγνός υπολογισμός του ΚΚΕ για να αξιολογήσει όλα τα ενδεχόμενα που μπορούν να το φέρουν σε μια πλεονεκτική θέση και αυτό θα γίνει μόνο αν ο Σύριζα απογοητεύσει τον κόσμο που τον ψήφισε από ελπίδα και όχι από γνώση του τι συμβαίνει μέσα στο κόμμα (αν και το ΚΚΕ έχει μάθει να κάνει υπομονή για να έρθουν οι αντικειμένικές συνθήκες μετά από 1000 χρόνια ή αύριο κιόλας και αυτός είναι ένας λόγος για να μην παρασύρεσαι από οπορτουνισμούς και βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα), κάτι που είναι αρκετά πιθανόν.

Τόσο το ΚΚΕ όσο και ο Σύριζα προσβλέπουν σε μια μεγαλύτερη ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας. Όμως και οι δύο κατηγορούν ο ένας τον άλλο ότι με την πολιτική τους αποτρέπουν το λαό από το να ριζοσπαστικοποιηθεί. Ο Σύριζα (που πρέπει να το παραδεχτούμε, είναι πολύ υπομονετικός με το ΚΚΕ παρά το ότι το τελευταίο του ρίχνει διαρκώς χλαπάτσες) θεωρεί ότι με το να αρνείται το ΚΚΕ να συνεργαστούν σε μια κυβέρνηση αριστεράς, εμποδίζει τη χειραφέτηση του ίδιου του λαού την ώρα που αυτός υποφέρει και είναι πολύ κοντά σε αυτή. Το ΚΚΕ από την άλλη δεν εμπιστεύεται καθόλου τη ριζοσπαστικοποίηση του Σύριζα μιας και το θεωρεί ένα αστικό κόμμα, ένα παρακλάδι στα αριστερά του καπιταλισμού, που επιτρέπει στον τελευταίο να ρίχνει στάχτη στα μάτια του εργάτη λαού και να τον κάνει να φαίνεται συμπαθητικότερος απ ’ότι πραγματικά είναι. Έτσι παγιδεύεται ο κόσμος και μπερδεύεται χωρίς να μπορεί να δει καθαρά ποια είναι η θέση του στην κοινωνία. Σου λέει, μπορείς να έχεις ευρώ αλλά όχι μνημόνιο. Εδώ δεν μπορεί να το κατηγορήσεις το ΚΚΕ, άλλωστε το θεωρητικό και ιστορικό οπλοστάσιο είναι πλούσιο.

Πείτε μου εσείς έναν Συριζαίο αυτές τις μέρες που είναι ήρεμος και ήσυχος και δεν είναι αγχωμένος, αναψοκοκκινισμένος, διαρκώς σκεπτικός. Εκείνο που του επιτρέπει να συνεχίζει είναι το εκλογικό νούμερο, το προεκλογικό ρεύμα και η ελπίδα ότι αν αναλάβει μεγαλύτερη δύναμη, αυτή θα εκπορεύεται από τη θέληση του λαού για αλλαγή και έτσι θα μπορέσει να παίξει αποφασιστικό ρόλο στις θεμελιώδεις αποφάσεις του κράτους. Εδώ όμως φέρνω το Μάνο στη συζήτηση, ο οποίος αρνείται ότι το μήνυμα των εκλογών είναι η μεγάλη αποδοκιμασία στο μνημόνιο. Αλήθεια, ποιο είναι το μήνυμα των εκλογών ακριβώς; Tο αντιμνημόνιο; Χμ, πολύ εύκολο. Θα μου πείτε ναι αλλά άλλο τόσο αναγκαίο να βγει κάποιος να το πει. Θα συμφωνήσω ότι έπρεπε να βγει κάποιος αλλά αυτός ο κάποιος δεν πρέπει να έχει ένα σαφές πρόγραμμα πάνω σε αυτό; Γιατί ο Σύριζα αρνείται να μας παρουσιάσει το πρόγραμμά του για την αντιμνημονιακή του στρατηγική; Το κάνει για τακτικούς λόγους ή δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα ποιο είναι αυτό; Και αν δεν έχει ξεκαθαρίσει, πως μπορεί να επαίρεται ότι εκφράζει τη θέληση του λαού; Επειδή πήρε τόσο μεγάλο ποσοστό στις εκλογές; Μα αυτό μπορεί να είναι εντελώς συγκυριακό και οι πιέσεις από τα έξω και από τα μέσα αλλά και η προπαγάνδα και τα ψέματα μπορούν να το αλλάξουν αυτό στις εκλογές που το πιθανότερο έρχονται.

Τότε το μήνυμα θα έχει αλλάξει φυσικά και θα είναι «Ο Σύριζα εξαπάτησε την κοινή γνώμη ότι μπορεί να ξεφορτωθούμε πραγματικά το μνημόνιο». Πως είναι τόσο σίγουροι εκεί στην Κουμουνδούρου ότι θα βγουν πρώτοι στις επόμενες εκλογές με λόγια του αέρα; Ναι, δεν είναι αλλά οφείλουν να πιστεύουν ότι θα είναι για να κάνουν το καλύτερο δυνατό. Και εγώ μαζί τους και όλος ο ελληνικός λαός αλλά με προσδοκίες μόνο και όχι με σαφείς στόχους ποτέ δε φτάνεις εκεί που θέλεις να φτάσεις παρά μόνο από τύχη ή αν ο στόχος έρθει σε σένα και δεν πας εσύ σε αυτόν.

Στο ψυχολογικό τομέα, συνεπώς, βλέπω ιλίγγους. Είναι σαν ο Σύριζα να ανεβαίνει έναν ψηλό Πύργο όπου στην αρχή νιώθει εγρήγορση αλλά κάπου στη μέση κοιτάει έξω από τα παράθυρα και αρχίζει να ζαλίζεται. Πανικοβάλλεται και αρχίζει να τρέχει γρήγορα προς τα κάτω; Ή παίρνει βαθιές ανάσες και σταθερά συνεχίζει την πορεία του παρά το φόβο; Μέχρι στιγμής κάνει το δεύτερο αλλά χρειάζεται πιο καλές ανάσες, δεν πρέπει να φοβηθεί που το οξυγόνο στο εσωτερικό του Πύργου είναι λίγο. Εδώ αναρωτιέμαι, είναι λίγο επειδή του το στερούν άλλοι ή ο ίδιος στερείται το οξυγόνο μην αναπνέοντας καλά; Έχω την εντύπωση ότι συμβαίνουν και τα δύο αλλά κυρίως το δεύτερο και αυτό έχει τις αιτίες του τις ψυχολογικές. Για να το πω πιο καθαρά αυτές έχουν τη ρίζα τους στο υπαρξιακό του πρόβλημα. Δεν ξέρει πραγματικά ποιος είναι, που πηγαίνει, ποιος είναι ο σκοπός του, γιατί θέλει
να φτάσει ψηλά.

 Όμως τα προβλήματα αυτά τα ξέρει από καιρό και τα έχει μετατρέψει έπειτα από αστική ψυχανάλυση σε προτερήματα. Σου λέει βάδισε και κάτι θα προκύψει, έτσι λέει η δυναμική αντίληψη των πραγμάτων. Όπως ακριβώς σου λέει και ο νεοφιλελεύθερισμός, ανοίξου και όλα θα βρουν την ισορροπία τους (οι ρεφορμιστές αποφεύγουν τη λέξη αυτή όπως ο διάβολος το λιβάνι και προτιμούν να μιλούν για το ελευθεριακό ή ελευθεριάζον πνεύμα). Αυτό το πνεύμα τους οδηγεί. Μόνο που τους πάει στο άγνωστο, όπως στο άγνωστο οδηγούνται και οι αγορές από το νεοφιλελευθερισμό. Όταν μπαίνει κανείς στο χώρο του αγνώστου, τρέφει ψευδαισθήσεις μιας και δεν μπορεί να διακρίνει την αλήθεια, τη γνώση, την πραγματικότητα. Μπορεί όμως να ερωτευτεί το άγνωστο και να το οικειοποιηθεί μέσω του φετιχισμού. Το άγνωστο για το Σύριζα είναι η εξουσία, οι ψευδαισθήσεις του είναι ότι μπορεί να κάνει την ανατροπή και το φετίχ του είναι η αντιμνημονιακή εμμονή, το καρότο που του έριξε το σύστημα για να αναμασά, μέχρι να ετοιμάσει το μακρύ του μαστίγιο όταν και αυτός μπει μέσα σε αυτό. Ποιο θα είναι το όπλο του τότε, πως θα πολεμήσει τότε;

Καλεί και το ΚΚΕ να συγκυβερνήσουν μέσα σε τέτοιες αυταπάτες. Όμως αυτό είναι συντηρητικό απέναντι σε τέτοια μαξιμαλιστικά σχέδια. Και το κατηγορούν ύστερα ότι δε θέλει να κυβερνήσει, ότι δε θέλει δηλαδή να πάει στο άγνωστο, εκεί που κυριαρχούν οι ψευδαισθήσεις και που η μεγάλη ιδέα του κομμουνισμού θα γίνει ένα μεταμοντέρνο σύμβολο, το δικό του φετίχ που θα του προσδίδει δύναμη αισθητική, δύναμη πολιτισμική, δύναμη συμβολική και πεθαμένη. Και ποια τότε η ελπίδα; Που το μέλλον και που το παρόν; Αύριο τι θα κάνουμε; Αύριο προετοιμαζόμαστε. Προετοιμαζόμαστε για όλα. Αλλά βλέπουμε και τι συμβαίνει γύρω μας. Για να πονέσουμε, για να σκεφτούμε, για να υπομένουμε αλλά και να επιμένουμε. Για να μην παραιτηθούμε άλλη μια φορά.

3 comments:

ο δείμος του πολίτη said...

Κι όμως παραβλέπεις ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά εκφράζει δύο πολύ σημαντικές λαϊκές τάσεις: αντι-λιτότητα και ανάγκη για αντι-νεοφιλελεύθερο όραμα. Δεν έχει σημασία τι προάγει ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά πόσο το θέλει ο λαός. Κι ο λαός το θέλει.

aphrodite's child said...

Πολύ ωραίο κείμενο.

Με Συριζαίους όμως που μιλώ δε διακατέχονται καθόλου από τέτοιους ιλίγγους και φοβίες. Είναι μες στην τρελή χαρά. Μιλούν για ευρωομόλογα, για το ότι μόνο αν η Ελλάδα το θέλει θα βγει από το ευρώ, πως κανείς δεν μπορεί να της πει ξουτ,για πίεση στην ΕΚΤ να εκδώσει χρήμα, για λογιστικό έλεγχο, κλπ.

Και να σου πω κάτι; Το "είμαι ανοιχτός στο άγνωστο" ακόμα και σαν στάση ζωής, δεν είναι τόσο κακό. Έτσι δεν είναι η εποχή; Μεταβλητή και ρευστή.

Το Σύριζα είναι ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα που έχει εξοικειωθεί με την ανοχή στη διαφορετικότητα, την ένταξη, την πολυσημία, τη μη κατευθυντικότητα. Και πολύ ωραία το λες ότι έχει μετατρέψει τα προβλήματά του μέσα από την αστική ψυχανάλυση σε προτερήματα. Μήπως αυτό δεν έχουμε κανει όλοι οι ενσυνείδητοι αστοί; Μήνες στο ντιβάνι μήπως και εξοικειωθούμε με τα νέα δεδομένα. Άρα βλέπω πολύ πιο συμβατή αυτή τη στάση με την ψυχολογία των καιρών.

Από την άλλη - και τώρα θα μιλήσω πολύ άσχημα - το ΚΚΕ είναι τσιμέντο. Σκέτο τσιμεντένιο ντουβάρι. Σκέφτομαι ώρες ώρες πόσο κακό έχει κάνει στην ίδια την Αριστερά η ύπαρξη του ΚΚΕ στην ΕΛλάδα. Σε όλη τη μεταπολίτευση, ένας μόνιμος στείρος αντίλογος, ένα όχι αρτηριοσκληρωτικό, μία στερεοτυπική ρητορεία. και τελικά τί έκανε πάντα; Με τον τρόπο του υπήρξε ο πιο καλό σύμμαχος του δικομματισμού (και μάλιστα της Δεξιάς), της συντήρησης, του κατεστημένου. Αλλά όχι: Εκεί. Στόχος η κομμουνιστική άνοιξη. Μέχρι να γίνει αυτό, όλα τα άλλα,και ο κόσμος ανάποδα να γυρίσει, είναι οδοντόβουρτσες, ανάξιες λόγου και σημασίας. Και έχω άπειρα παραδείγματα επ΄ αυτού.
Ε, μα! Και επιτέλους: Ποια χώρα στην Ευρώπη διατηρεί ένα κομμουνιστικό σταλινικό κόμμα; Ατυχέστατες εμφυλιακές επιβιώσεις...

Ναι, σίγουρα: Ο Παμίτης δεν θέλει ψυχανάλυση γιατι νιώθει υπέροχα στους τέσσερεις τοίχους του σύμπαντός του.

Επιστρέφω στο Σύριζα. Δεν ξέρω πως θα το κάνει ο Τσίπρας. Δεν ξέρω αν εκεί στην Κουμουνδούρου έχουν φρικάρει ή έχουν τα ψυχολογικά τους. Για μένα όμως, το ότι η Τρέμη και ο Πρετεντέρης και όλα τα πουλημένα τομάρια των ΜΜΕ έχουν φρικάρει, λέει πολλά.
Όπως επίσης το ότι φίλοι και πολύς κόσμος μετά από καιρό, έχουν ελπίδα, και αυτό έχει σημασία.
Άλλωστε, όλοι χρειαζόμασταν μια μικρή ανατροπή στη ζωή μας. Νομίζω...

LeftG700 said...

Φίλε VKP,


Καλημερίζω. Κάποιες ανάκατες σκέψεις κι από εμένα.

Σωστά έχεις πιάσει έναν από τους βασικούς λόγους που ο κόσμος στράφηκε, σε μεγάλους αριθμούς πια, προς τον ΣΥΡΙΖΑ: την ελπίδα. Και επίσης σωστά συνδέεις την πορεία τού ΣΥΡΙΖΑ από εδώ και πέρα με τη μη διάψευση αυτής τής ελπίδας. Όμως ποιο είναι το ακριβές περιεχόμενο της μη διάψευσης; Ή μάλλον, ποιο είναι το κρίσιμο σημείο όπου θα μείνει η ελπίδα αλώβητη;

Νομίζω ότι είναι το ζήτημα της εμπιστοσύνης. Ανεξάρτητα από το βαθμό ετοιμότητας ή ανετοιμότητας του ΣΥΡΙΖΑ, ανεξάρτητα από τις αδυναμίες του, ο κόσμος που τον ακολούθησε δείχνει να τον εμπιστεύεται. Αυτό πρέπει να διατηρηθεί, παρά τις λυσσαλέες προσπάθειες από εχθρούς και ‘‘φίλους’’ (αριστερούς ανταγωνιστές) να πλήξουν την εικόνα του, ακριβώς για να κλονίσουν την εμπιστοσύνη τού κόσμου.

Δεν νομίζω ότι το ποσοστό που πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι συγκυριακό. Βεβαίως είναι προϊόν τής συγκυρίας, δεν είναι όλοι όσοι τον ψήφισαν αριστεροί. Αλλά δεν είναι τυχαίο, με την έννοια ότι είδαν κάποιον που τα λέει καλά (Τσίπρας) και είπαν να τον ψηφίσουν. Πρόγραμμα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει και μάλιστα ολόκληρο τούβλο! Είναι όλα σωστά εκεί; Φυσικά και όχι. Αλλά έχω την εντύπωση πως το επανεπεξεργάζονται και τις προσεχείς ημέρες θα αρχίσουν να βγαίνουν κάποιες λεπτομέρειες. Αλλά και πάλι. Μην έχεις την αυταπάτη ότι θα πρόκειται για έναν τέλειο ‘‘οδικό χάρτη’’ τύπου: Πώς να ξεπεράσετε την κρίση και να ζήσετε ζωή χαρισάμενη! Τα πράγματα είναι δύσκολα και εύκολοι δρόμοι δεν υπάρχουν.

Μία τελευταία σκέψη: Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να μας απαλλάξει από το μνημόνιο αν δεν είναι βαθιά επιθυμία μεγάλων στρωμάτων τού λαού. Οι ρήξεις δεν είναι υπόθεση μπρα ντε φερ μεταξύ μερικών πολιτικών εκπροσώπων τής Αριστεράς κόντρα σε αντίστοιχους της Δεξιάς, έτσι δεν είναι;


Τα λέμε