Monday, October 21, 2013

Παραμύθια


Η κορούλα μου και τα παραμύθια, ο φίλος μου και η οικογένειά του, η εκδρομούλα και ο ουρανός με τον ήλιο να βασιλεύει. Στο ενδιάμεσο κόσμος, μουσικές, αυτοκίνητο, στροφές, λόγια, πολλά λόγια. Και στο τέλος οι αυριανές δουλειές. Τα χρήματα που μας λείπουν και οι αγωνίες μας. Για το αν είμαστε αρεστοί ακόμα ή πόσο μας αρέσει ο κόσμος, για το πώς μεγαλώνουν τα παιδάκια και το πώς εμείς, για το αν διαρκεί η ευτυχία και πόσο μπορεί να γεμίσει ένα γεμάτο ή ένα ραγισμένο μπουκάλι. Ο δρόμος και το τρέξιμο, οι προσδοκίες και οι γρήγορες σκέψεις, οι απογοητεύσεις που δεν επιβεβαιώθηκαν και οι βεβαιότητες που ματαιώθηκαν.

Μέσα σε ένα μυαλό εγκλωβισμένο πέρα από το παρόν, πέρα από την ανάγκη και την στιγμή, να αναζητά στο υπερπέραν διαβεβαιώσεις. Ενώ εδώ και τώρα μια φωνούλα τον καλεί γκρινιάζοντας για παρέα πριν να κοιμηθεί. Ο μπαμπάς, η κουκουβάγια, ένα παραμύθι, ένα νέο ταξίδι γεμάτο φαντασία. Στο φόντο παίζουν οι σκηνές της καθημερινότητας, οι ουρές, οι αναμονές, η αγωνία και το άγχος αν θα έρθει η σειρά μου να εξυπηρετηθώ, να πληρωθώ, για το πώς θα φερθώ αν δεν, αν θα εκπληρώσω τις προσδοκίες των άλλων και αν θα σωθώ από το βάρος των πειρασμών της πόλης. Παίζει η ταινία, η κασέτα, και δεν τελειώνει ώσπου συνειδητοποιώ με μια έκτη αίσθηση ότι κοιτάζω τον εαυτό μου από κάπου αλλού, από μακριά. Τον βλέπω να τρέχει, να προσπαθεί, να αισθάνεται, να στοχεύει, να πετυχαίνει, να απογοητεύεται, να σκέφτεται. Αλλά είναι ο ίδιος αυτός που κοιτάζει με αυτόν που κοιτάζεται. Τους χωρίζει μόνο ένα παραμύθι, μια εκδρομή, μια μέρα. Και τους ενώνει μια σιωπή.  

Thursday, September 19, 2013

Στερεύω (ή αλλιώς συνέπειες της κοινωνικο-οικονομικής κρίσης στη σκέψη)


Βρίσκομαι μεταξύ δακρυγόνων και καμένων σκουπιδιών, έπειτα από μια πορεία διαμαρτυρίας περιτριγυρισμένος από την οργή δίπλα μου, την έκπληξη πιο πέρα στο πεζοδρόμιο και την αδιαφορία στα πρόσωπα που πίνουν τον καφέ τους ακόμα πιο μέσα, ενώ τα αυτοκίνητα υπομονετικά χαμογελάνε που το μπλοκάρισμά τους συνοδεύεται από λίγη δράση και η ανάσα μου κόβεται για να καθαρίσει με το θαλασσινό αεράκι σε λίγο, τότε που τα ζευγαράκια πάνε για ποτό και οι μεγαλύτεροι σπίτι για να δουν τις ειδήσεις.

Περπατάω στα σπασμένα για τις πέτρες πεζοδρόμια, στα έρημα πεζοδρόμια που κοσμούνται από διαμελισμένες τζαμαρίες εταιριών και αναλογίζομαι πόσες φορές το έχω ξαναδεί αυτό και τι ακολούθησε αυτού. Μαύρα ρούχα, κουκούλες και κράνη, ρόπαλα, πέτρες, φωτιά. Και έπειτα λόγια, αναλύσεις, αντικρούσεις, αντί- χωρίς τελειωμό. Λιτότητα στη ψυχή και το πνεύμα. Ύλη διαλυμένη μόνο γύρω, και δομές κατακερματισμένες στο νου. Η λογική τρέπεται σε φυγή, εδώ κυριαρχεί το θυμικό, εκείνο των πόλεων που κουβαλούν χλιδή και μαυρίλα, προοπτική και τρέλα. Κατεβασμένα μούτρα, κενό κάπου κει μέσα, ούτε οργή, ούτε πάθος, μόνο μετάνοια.

Γυρίζω σπίτι και πιάνω ένα βιβλίο για να ηρεμήσω. Διαβάζω για το πώς η θρησκεία ως πρακτική ηθικής καθοδήγησης (όχι ως θεωρία) μπορεί να βοηθήσει τους άθεους να βρουν το δρόμο τους στο χάος του φιλελευθερισμού (όχι μόνο του νέο- αλλά γενικά). Ω ναι, έχει τόση αλήθεια. Σκατά. Το κλείνω και βάζω μεταμεσονύκτια funky εκπομπή. Ξεχνάω, ξεχνιέμαι, αφήνομαι, όλα είναι funky, μην ασχολείσαι άλλο. Κοιμήσου. Τόσα λίγα για χθες, στερεύω.

Tuesday, September 3, 2013

Τα μπάνια του Σεπτέμβρη


Το καλοκαίρι ξεκινά πάντα την πρώτη φορά που πηγαίνεις για μπάνιο και τελειώνει τότε που συνειδητοποιείς ότι δε θα ξαναπάς στη θάλασσα. Αρχίζει με μια υπόσχεση απόλαυσης και ολοκληρώνεται με την τελική πλήρωση της απόλαυσης που μοιάζει με το μελαγχολικό τέλος ενός έρωτα.

Η χθεσινή είναι μια μέρα που ανήκει στις τελευταίες του καλοκαιριού. Ξημέρωσε με συννεφιά που έκρυβε έναν κατά τα άλλα καυτό ήλιο, ξημέρωσε με δευτεριάτικες σκέψεις άγχους, πραγμάτων που βρίσκονται σε αναμονή, δουλειών που δεν έχεις σκεφτεί ακόμα ότι πρέπει να γίνουν.

Η μέρα έπαιξε μεταξύ αραιής συννεφιάς και πιο έντονης, με μια υπόσχεση βροχής, ακόμα και καταιγίδας. Η βόλτα μέχρι τη θάλασσα ανακήρυξε πανηγυρικά νικητή τον ήλιο που συνόδεψε το θαλασσινό βοριαδάκι στο μπάνιο μας. Ο ήλιος να κατεβαίνει διαγώνια και να λαμπυρίζει η αντανάκλασή του μέχρι τις ακτές του κόλπου στο βάθος που αρχίζει να χάνεται από τη θαμπάδα του φωτός.

Το κορμάκι μας ζεστάθηκε από αυτόν και δροσίστηκε μαζί από τον βοριά που δεν σεπτεμβρίασε ακόμα αλλά είπε να παραμείνει ζεστός αρκετά όσο εκείνος του Αυγούστου. Αυτό μόνο μέχρι την ώρα που την αντικριστή θαμπάδα θα διαδεχόταν το ήσυχο μισοφώς του σούρουπου που ερχόταν από νωρίς και αποχαιρετούσε τον Αύγουστο. Τότε είχαμε ήδη φύγει με την υπόσχεση ότι όσο κρατάει η βασιλεία του κίτρινου κύκλου θα ξαναφήναμε το κορμί μας λεύτερο να ζεσταθεί.

Στο γυρισμό μετράμε τις δουλειές και τις υποχρεώσεις και βγάζουμε ότι υπάρχει χρόνος και για άλλο μπάνιο. Αύριο θα θελήσουμε ίσως να βρούμε χρόνο και για παραπάνω. Τα μπάνια του Σεπτέμβρη, καθένα σα να είναι το τελευταίο, σφύζουν από ησυχία που πότε κλίνει προς την ευτυχία της ολοκλήρωσης και άλλοτε προς τη θλίψη ενός προδιαγεγραμμένου τέλους. Τα μπάνια αυτά δίνουν ψευτουποσχέσεις για αιώνιο έρωτα και καθοδηγούν στο μαρασμό μετά το ερωτικό αποκορύφωμα του Αυγούστου.

Όποιος συνεχίζει να πιστεύει σε αυτόν τον έρωτα τιμωρείται με ένα πρώιμο κρύωμα ή με έναν ψυχαναγκασμό. Όποιος όμως ακούσει τη σιωπή εκεί κατά το απόγευμα που αδειάζει η παραλία, ολοκληρώνει τον έρωτα με μια ολοζώντανη ανάμνηση. Βλέπει ότι έζησε και φέτος το καλοκαίρι, ότι η Ιουλιανή προσμονή, αγωνία, υπόσχεση οδήγησε στην Αυγουστιάτικη ολοκλήρωση, αποζημίωση, χαλαρότητα και ξεγνοιασιά. Για να βρει πλέον την σιωπή της ήρεμης μελαγχολίας στα μπάνια του Σεπτέμβρη.

Saturday, May 18, 2013

Σκότωσέ με

Κάτι αργοπεθαίνει μέσα στο σώμα
ρουφάει το αίμα από την καρδιά
και τον αέρα από τα πνευμόνια.
Εισχωρεί στον εγκέφαλο και σαρώνει τις μνήμες του πριν
και τις προσδοκίες του μετά
Στέκεται μπρος στη ψυχή και ανεμίζει μια σημαία
κόκκινη από το αίμα
ξεθωριασμένη από τον αέρα
γεμάτη εικόνες του πριν και του μετά.
Πόλεμος κηρύσσεται στη ψυχή
θάνατος περιμένει το σώμα.
Μένει μόνο η απάντηση της φωνής μου που ακούγεται να λέει
"Σκότωσέ με τώρα".
Κάτι αχνοφαίνεται στον ορίζοντα
μια πνοή από πλάσμα εξαφανισμένο στη στιγμή
να λάμπει στο αργόφωτο του δειλινού.
Μια μικρή μαγεία εκεί που ανέμιζε η σημαία
μια ανακάλυψη στη θέση του θανάτου.
Πέρασε και αυτό.

Thursday, May 9, 2013

Πίστες

Και το βουνό μια χαρά είναι. Πέντε μέρες ηρεμίας, φύσης, καταπράσινης εμπειρίας, καλού φαγητού, λίγων λόγων, καλής ενίοτε παρέας αλλά και καλής μοναξιάς, μουσικής όποτε το ήθελα, διαβάσματος όποτε το ήθελα και περπατήματος για να ξεχαστώ, να παρασυρθώ, να ανακαλύψω, να θυμηθώ τον σκονισμένο από τα καυσαέρια της πόλης ερωτισμό μου.
Έναν ερωτισμό σαν το γλυκό θάνατο που αντανακλαστικά και από δέος μπροστά στην ομοιότητα αυτή με στέλνει μπαλάκι πίσω στην καθημερινότητα, δημιουργώντας και πάλι ένα διάλογο μεταξύ του ιδεατού και του εφικτού, μεταξύ εκείνου που ονειρεύομαι να γίνω και εκείνου που είμαι, εκείνου που φαντασιώνομαι και εκείνου που ζω. Δίκαιος και απαραίτητος αγώνας του νου που γεφυρώνει τις σκέψεις με τα συναισθήματα και γίνεται ένας εσωτερικός υπαρξιακός αγώνας. Ένας αγώνας, μια αγωνία που μου φωνάζει "ζεις, κοίτα το, ζεις βλέποντας το φτωχό, βιώνοντας το λίγο, αποδεχόμενος αυτό που γίνεται, συμβιώνοντας με το άσχημο και αναλογιζόμενος το τέλος, ζεις, πονάς, υποφέρεις και όλα αυτά για να περάσεις πίστα.
Εκεί που αρχίζεις να αναλογίζεσαι το τέλειον, δημιουργείς το όμορφο και βιώνεις τον πλούτο ενός πνεύματος υπέρτατου, ενός όντος που ίπταται σαν άγιο. Αλλά δεν είναι μύθος, μήτε ιστορία θρησκευτική, είναι η αναγκαία κατάληξη του είναι σου. Δυσκολεύεσαι να το δεις στην ολότητά του, πως να δεις το τέλειον μέσα από τα μάτια της καθημερινότητας. Προτιμάς να πιστέψεις στο υπαρκτό, το δοσμένο, το έτοιμο από την κοινωνία και τους νόμους της. Και έτσι ξεχνάς ποια δύναμη σε γέννησε, ποια σε διαμόρφωσε και ποια σε οδηγεί. Όπως ξεχνάς και το που πηγαίνεις και το γιατί.
Δεν έμαθες ακόμα τόσα χρόνια άνθρωπε προς τα που βαδίζεις. Άσε, εμπιστεύσου ότι έχεις και συνέχισε έτσι στην τύχη, ο Θεός του ίντερνετ θα σε σώσει. Μάζεψε γνώσεις και πληροφορίες, αντάλλαξε μηνύματα, δημιούργησε επικοινωνία, σπάσε τις αποστάσεις και κόψε το χρόνο. Είσαι πρώτος, έφτασες γρήγορα, συγχαρητήρια. Πάμε για την επόμενη πίστα.

Sunday, April 14, 2013

Η αγορά στην εκπαίδευση: Σκέψεις πάνω στην διασύνδεση της αγοράς με την αυταρχικότητα του εκπαιδευτικού προτύπου


Όσο διογκώνεται η αγορά και ο ρόλος της στις διάφορες κοινωνίες, τόσο θα εκφασίζεται πολιτισμικά ο πληθυσμός. Η αγορά μπορεί να συμβαδίσει μια χαρά με αυταρχικού τύπου θεσμικές λειτουργίες της κοινωνίας. Αυτό συμβαίνει μάλιστα σε διαλεκτική σχέση μεταξύ των δύο μεταβλητών. Η περιφρούρηση των επεκτάσιμων συνόρων που κατακτά κάθε φορά η αγορά, απαιτεί ολοκληρωτικού τύπου μηχανισμούς κοινωνικού ελέγχου. Κύριο παράδειγμα αποτελεί ο χώρος της εκπαίδευσης σαν θεσμός και η παιδεία εν προκειμένου σαν αγαθό.

 Η επέκταση των μηχανισμών της αγοράς στην εκπαίδευση δημιουργεί εξαναγκαστικά αντανακλαστικά στα υποκείμενά της, τη διοίκηση, τους καθηγητές και τους μαθητές. Υποθέστε ότι ένα δημόσιο σχολείο ιδιωτικοποιείται με σκοπό να λειτουργήσει πιο αποδοτικά. Αν όλα πάνε κατά το πρόγραμμα, το αποτέλεσμα θα είναι ο εγκλωβισμός των μερών του εκπαιδευτικού συστήματος ανάμεσα σε στενά προκαθορισμένα σχήματα και διαγράμματα γνώσης, έκφρασης, συμπεριφοράς και δράσης. Έστω και αν παρουσιάζεται το αντίθετο, δηλαδή ο δυναμισμός της αγοράς και η αύξηση της αποδοτικότητας που έρχεται μέσα από την ανταγωνιστικότητα, η πραγματικότητα δείχνει πολύ διαφορετικά αποτελέσματα.

 Αυτά τα αποτελέσματα όμως διαφέρουν από χώρα σε χώρα και από εκπαιδευτικό σύστημα σε άλλο εκπαιδευτικό σύστημα. Το παράδειγμα των επιτυχιών της αγοράς σε χώρες που ο ιδιωτικός τομέας δραστηριοποιείται καιρό (τις αποτυχίες ας τις αφήσουμε στην άκρη), καθόλου σίγουρο δεν είναι ότι επαναλαμβάνονται στο δικό μας εκπαιδευτικό σύστημα. Το φιλελεύθερο υπόδειγμα του βρετανικού μοντέλου επιτρέπει να εκδηλώνεται ένα πλουραλιστικό, πλην κοινωνικά διαχωριστικό και ταξικό αποτέλεσμα. Το δικό μας σύστημα όμως (αν υποθέσουμε ότι ακόμα έχουμε ένα τέτοιο μετά από τόσες μεταρρυθμίσεις) δεν έχει τον ίδιο φιλελεύθερο θεσμικά τουλάχιστον χαρακτήρα. Είναι επικεντρωμένο στις εξετάσεις, στην αυστηρά καθορισμένη ύλη, την υπερβολική αυστηρότητα και απαιτητικότητα ως προς ορισμένα γνωστικά αντικείμενα, την διοικητική στασιμότητα και αυταρχικότητα. Εν ολίγοις, είναι ένα μοντέλο πολιτισμικά ανελεύθερο και θεσμικά μη-δημοκρατικό.

 Εδώ το ερώτημα είναι αν η αγορά, δηλαδή τα ιδιωτικά σχολεία και πανεπιστήμια, με ότι αυτό συνεπάγεται, θα αλλάξει αυτά τα πάγια χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού συστήματος, χαρακτηριστικά που εμφανίζονται από την σύσταση του νέο-ελληνικού κράτους.

 Προχωρώντας το συλλογισμό τίθεται το ερώτημα αν η θεσμική μεταρρύθμιση που βρίσκεται στο δρόμο θα φέρει και αλλαγή των πολιτισμικών προτύπων που έχουν επικρατήσει. Η φιλελεύθερη σχολή έχει έτοιμη την απάντησή. Εδώ χρειάζεται να εντάξουμε το ζήτημα που μας απασχολεί στο σημερινό κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο που δεν είναι άλλο από εκείνο της οικονομικής ύφεσης, των κοινωνικών εκρήξεων και της πολιτικής κρίσης που ζει η χώρα. Θέτουμε ξανά το ερώτημα: «Η θεσμική μεταρρύθμιση στην παιδεία με προσανατολισμό προς την αγορά θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για οικονομική ανάπτυξη, κοινωνική πρόοδο και πολιτική ενδυνάμωση;» Εδώ η φιλελεύθερη απάντηση δε φαίνεται τόσο ικανοποιητική.

 Αντιθέτως, φαίνεται ότι ο νέο-φιλελευθερισμός επιτείνει τα αρνητικά χαρακτηριστικά της κοινωνικοοικονομικής συγκυρίας που περιγράφτηκαν παραπάνω, δημιουργώντας μάλιστα συνθήκες περαιτέρω κοινωνικής κρίσης. Το πρόσφατο βίαιο επεισόδιο στο ΤΕΙ Πάτρας είναι άλλο ένα τέτοιο σύμπτωμα της κρίσης στην εκπαίδευση κατά τη θεσμική της μεταρρύθμιση. Ο τρόπος δε που αντιμετωπίζεται αυτή η κρίση κατά τη μετάβαση προς το αγοραίο πρότυπο, φτάνει μέχρι τη βίαιη εκκαθάριση της αντίστασης σε οποιαδήποτε τέτοια μεταρρύθμιση.

 Αν κάνουμε μια μεταφορά στο τι σημαίνουν όλα αυτά για το πολιτισμικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης και εν προκειμένου για τη δημοκρατικότητα που θέλει ο φιλελευθερισμός να προσδώσει σε αυτόν, η απάντηση δίνεται από τον ίδιο τον κατασταλτικό χαρακτήρα της αντιμετώπισης της διαφωνίας με το νέο-φιλελεύθερο πρότυπο. Καταστολή και αυταρχικότητα συμβαδίζουν με τη διαδικασία της μετάβασης και της επέκτασης της αγοράς. Κανείς λογικός άνθρωπος δε θα σκεπτόταν ότι η αυταρχικότητα αυτή δε θα διαχυθεί και στην ίδια τη λειτουργία του ιδιωτικού σχολείου και πανεπιστημίου, από τη διοικητική του οργάνωση μέχρι τη διαδικασία της μάθησης.

 Έτσι επιστρέφουμε στην αρχική υπόθεση που συνδέει την εφαρμογή του συστήματος της αγοράς στην παιδεία με τη μεγαλύτερη αυταρχικότητα του πλαισίου στο οποίο ασκείται η εκπαίδευση. Η απάντηση μένει να δοθεί μέσα από περαιτέρω έρευνα και δεν επιδιώκεται σε αυτό το κείμενο. Η επιδίωξη εδώ ήταν να υποστηριχθεί εν συντομία (και αρκετά πρόχειρα) ο σχηματισμός της υπόθεσης. Ελεύθεροι να κρίνετε τη δυνατότητα αυτή.

Tuesday, April 9, 2013

Άνοιξη


Ένα τραγούδι που αγάπησες μόνος σου σε ξένες χώρες με άλλη γυναίκα, όταν προσπαθούσες να την ξεχάσεις ανάμεσα σε διαβάσματα, αϋπνίες, πανικούς, χάπια, γιατρούς, άγχος, εγκατάλειψη. Όλα παρέα με μια κιθάρα για ένα καλοκαίρι, δανεική από το φίλο που κατέβηκε στην πατρίδα. Εσύ δεν κατέβηκες. Βουτούσες τη θλίψη σου σε παρέες με κιθάρα, έφτασαν 2 μήνες για να μάθεις να παίζεις 20 τραγούδια και με το που γύρισες πάλι μόνος στην εγκατάλειψη σταμάτησες να παίζεις, έτσι απλά. Όπως έτσι απλά συνέβαινε να μισείς τη γυναίκα που αγαπούσες τόσο στο κρεβάτι, την πρώτη γυναίκα που έζησες σαν τέτοια. Κοιτούσες την καρδιά σου και έφριττες, μέσα σου πέθαινες και ήξερες ότι μόνο η πατρίδα θα σε κάνει να ξεχάσεις, να γιατρευτείς. Τότε όμως έκλαιγες μέσα, έκλαιγες πολύ στους δρόμους με τα δέντρα καθώς κατεβαίνατε χέρι χέρι 1 μήνα αφού ξαναγύρισε κοντά σου μετά το χωρισμό. Θα χωρίζατε ξανά, σε λίγη ώρα όταν θα έπαιρνες το αεροπλάνο και ήξερες ότι μάλλον δε θα την ξανάβλεπες. Τρώγατε στο ινδικό το τελευταίο σας μεσημεριανό, είχε ήλιο, σε λίγο θα μαζευόταν όλη η παρέα να αποχαιρετιστείτε, να πεις αντίο για πάντα ή όχι, να πετάξεις στο θαλασσινό καλοκαίρι που τελείωνε.

 

Ζεις πάλι αυτές τις στιγμές των ανθρώπων που δε ξαναβλέπονται και το διαισθάνονται αλλά αγαπούν για αυτές τις λίγες στιγμές και πονούν για όλους αυτούς τους θανάτους. Θανάτους που πήρε πίσω ο Θεός όταν σου έστειλε το αεράκι της αναγέννησης λίγο ή πολύ μετά. Ήσουν μουδιασμένος μέχρι τότε, άκουγες το Σαμποτάζ και ακόμα αυτούς τους Scorpions μα μέχρι το επόμενο καλοκαίρι είχες εκπομπή, σχέση, αγάπη, ελπίδα, ευθύνη. Θα ζούσες μόνο για να δεις που θα έβγαινε όλο αυτό.

 

6 χρόνια μετά βγάζει στο σήμερα και το εδώ, τόσο ζωντανό και παρόν, απαιτητικό και ανέγγιχτο από θλίψεις του χρόνου και της καρδιάς. Ωρίμανση έφερε ο πρώτος, δύναμη απέκτησε η δεύτερη. Μα κάτι βράδια που μια αφορμή στον υπολογιστή σε φέρνει σε εκείνες τις ταβλαδούρες εκείνου του καλοκαιριού και ξανακούς τα τραγούδια που σου έσωσαν την καρδιά, θυμάσαι , και σου λείπει ή σου αρέσει να ξαναγγίζεις το πικρό παρελθόν χωρίς να σε κόβει.

 

Μα ξέχασα, ήταν άνοιξη πάντα. Άνοιξη όταν ερωτευόμουν και άνοιξη όταν πέθαινα. Άνοιξη του κουτιού με τις αισθήσεις που τόσο άτσαλα άνοιγε κάθε χρόνο τότε, μα τώρα ξέρω. Ξέρω την άνοιξη που κρύβεις μέσα σου δεν μπορείς να κρύψεις από το φως του Απρίλη, από τις μυρωδιές του δρόμου και τα αγωνιώδη βλέμματα των κοριτσιών. Δεν μπορείς να την κρύψεις από το χάος του ουρανού, το φόβο του ύψους των προσδοκιών. Κουβάρι ξετυλίγεται η καρδιά μας την άνοιξη για να παίζουν οι γατούλες με τα όνειρά μας. Μπλέκεται και μπερδεύεται στα πόδια των περαστικών και σχίζεται άκαρδα και αν το αφήσεις να παίξουν και άλλο αυτές θα ξεραθεί στη κάψα του καλοκαιρινού πεζοδρομίου και θα λιώσει αργά αργά στη μούχλα των μοναχικών πρωτοβρόχων. Αλλά τώρα ξέρεις λες. Ή έτσι νομίζεις.


 

Wednesday, March 27, 2013

Λίγος πόνος


Πονάω, είναι το καλύτερο που μπορώ να κάνω μετά από ένα διάλλειμμα χαράς ενός τριημέρου. Τώρα που ξαναμπαίνω στην καθημερινότητα πονάω από αυτά που ξανασυναντώ. Τώρα τα βλέπω με πιο καθαρό μάτι, το ήρεμο μάτι της εξοχής, της φύσης. Οι εικόνες που είδα μπήκαν μέσα μου και αντικρίζονται νοητά στα μάτια μου, γίνονται ιδεώδες που συγκρούεται με την αγχώδη καθημερινότητά μου. Από το θόρυβο. Για λίγο καλύφθηκε το είναι μου από τη σιωπή της φύσης, την καθαρότητα των χρωμάτων της, την χαρωπή δειλή επαναφορά των ανοιξιάτικων μυρουδιών της και την αέναη, αργή και αποφασιστική μεταλλαγή της από εποχή σε εποχή. Ησυχία, ηδονή, επιβράδυνση, αξίες της φύσης.

Ενώ εδώ στο σήμερα φασαρία, υπερπληροφόρηση, ανασφάλεια, αλλοτροίωση, επιτάχυνση, προσπάθεια για τα πάντα. Προσπάθεια για να συνειδητοποιήσεις την τρέλα και τις ελλείψεις που μας προκαλεί. Κενά μέσα μας που αποκόπτουν το συναίσθημα από τη λογική, τη θέληση από την πράξη, το λόγο της δράσης, του πόνου, του γιατί ζούμε και υπάρχουμε.
Ζούμε και υπάρχουμε αλλά δε ξέρουμε τι θέλουμε να κάνουμε αυτή τη ζωή και ύπαρξη. Κενό. Για τόσο καιρό. Να προσπαθώ να το καλύψω με οτιδήποτε, μουσικές, παρέες, εξουςε﷽﷽﷽﷽﷽﷽ικτοκοκαλεόδους, γιορτές, βιβλία, όλα τα απαραίτητα υλικά που μας γεμίζουν αγάπη, γνώση, χαρά, ξεγνοιασιά. Συχνά μάταια, είναι ο ρυθμός αυτής της καθημερινότητας που έχει ξεχάσει τι πάει να πει στόχος, όνειρο, κοινωνικότητα, συμμετοχικότητα, αλληλεγγύη, που έχει ξεχάσει τις κοινωνικές αξίες.

Τώρα σα θύμηση ενός παρελθόντος που χάνεται αναθυμούμαι αυτές, σαν καρπούς της νεότητας που μαραίνονται πρώιμα τώρα που ωριμάζω μέσα σε μια κοινωνία σε κρίση. Δεν μπορώ να αρνηθώ τον κοινωνικό προσδιορισμό του είναι μου. Και αυτός έχει αρνητικό πρόσημο. Εδώ και καιρό ήμουν αυτοαναφορικός, έψαχνα και έβρισκα τις αιτίες των συναισθημάτων μου μέσα σε μένα και μόνο. Η μέθοδος αυτή είχε αποτελέσματα όσο η ενδυνάμωση η προσωπική και η επικέντρωση με πειθαρχία σε προσωπικούς καθαρά στόχους, είχε αποτελέσματα. Τώρα συνειδητοποιώ όμως αυτό που δε θέλω να παραδεχτώ εδώ και καιρό μην και χάσω τον προσωπικό δρόμο που μόνος μου χάραξα. Συνειδητοποιώ ότι οι επιρροές του περιβάλλοντος, ειδικά του μάκρο-περιβάλλοντος της οικονομικής κατάστασης με επηρεάζουν καθοριστικά. Και με κάνουν να πονάω. Δε θέλω όμως να ετεροκαθορίζομαι και είπα ότι δε θα αφήσω τέτοια πράγματα να με πτοήσουν. Έτσι όμως χάνομαι μέσα μου προσπαθώντας να σβήσω τα αποτυπώματα του πόνου,  αφήνοντας όμως ανέπαφες τις αιτίες που τον δημιουργούν.

Η καθημερινότητά μου έχει ξεχάσει και τις ανθρώπινες αξίες. Την αγκαλιά, την αγάπη χωρίς υποθήκες, το κοίταγμα μέσα στα μάτια με χαμόγελο, το σεβασμό, την υπομονετικότητα, το ενδιαφέρον να μάθεις για τον άλλο, το μοίρασμα μαζί του. Όλα αυτά που υπήρξαν υψηλά ιδανικά για μένα τώρα στη φάση της ωρίμανσης βλέπω ότι είναι αιώνια ανεκπλήρωτα σχέδια, μεγαλεπήβολες ιδέες, απραγματοποίητα όνειρα. Τώρα αυτός είναι νας﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽αιτπικένας μικρός θάνατος για μένα. Μετά από αυτόν χρειάζεται να δω τη ζωή διαφορετικά και να μετουσιώσω τα όνειρά μου σε κάτι άλλο. Φοβάμαι μην πεθάνουν και αυτά και ξεμείνω από ψυχική τροφή. Κάθε φορά που η κοινωνική τρομοκρατία υιοθετεί τον στυγνό ρεαλισμό για να μου θυμίζει ποια είναι η πραγματικότητα, πεθαίνω λίγο μέσα μου. Και πονάω.έ΄έ΄﷽﷽﷽﷽﷽﷽

Υγιής αναχωρητισμός


Στην επιφάνεια εργασίας μου βρίσκεται εδώ και μήνες ένα απόκρημνο τοπίο με απότομες χιονισμένες βουνοκορφές. Ένα τοπίο που παλαιότερα, μέχρι πριν ένα χρόνο ας πούμε, δε θα έμενε ούτε μια μέρα σε αυτή τη θέση. Πάντα προτιμούσα τις θάλασσες, τα ανθισμένα λουλούδια και τις ωραίες γυναίκες. Μάλλον οι εικόνες που μας αρέσουν κάθε φορά αντικατοπτρίζουν τη ψυχική μας διάθεση εκείνη την στιγμή. Και η δική μου διάθεση χαρακτηρίζεται από έναν αναχωριτισμό. Αυτή τη λέξη την έχω διαβάσει σε αριστερούς κομμουνιστές που κατηγορούν άλλους αριστερούς διανοούμενους ως αναχωριτιστές με την έννοια ότι στα δύσκολα σηκώνονται και την κάνουν. Τους κατηγορούν ότι ξεχνάνε την ταξική πάλη, απομονώνονται οικειοθελώς από την κοινωνική πραγματικότητα, νοιάζονται περισσότερο για τον εαυτόν τους και κοιτάζουν τα του οίκου τους χωρίς πλέον να δίνουν σημασία στις σκληρές μάχες που έχουν να δώσουν για την κοινωνική και οικονομική τους επιβίωση. Μάχες που απαιτούν τη σύμπραξη πολλών, όλων ιδανικά.
Λογικά έχουν δίκιο και η αδιαφορία για τα κοινωνικά προβλήματα και τις πολιτικές υποθέσεις έφτασε και εμένα που πάντα νοιαζόμουν σε διανοητικό επίπεδο βέβαια για τα προβλήματα του κόσμου. Όμως, από την άλλη, ήμουν λίγο σαν μητέρα Τερέζα του καναπέ των διαλεκτών διανοούμενων του συστήματος. Εκπαιδεύτηκα για να είμαι τέτοιος και από οικογενείας είμαι. Συνειδητοποίησα σε κάποια φάση ότι δε θα σώσω εγώ τον κόσμο,  ότι ούτε ο θυμός μου επενδυόταν σωστά μέχρι τότε και ότι δεν μπορώ άλλο να μην ασχολούμαι με την προσωπική μου ευτυχία, που την έβλεπα να στρώνεται με όμορφα ψυχεδελικά χαϊμάλια στη ζωή μου.
Γιατί το να ζεις σε δύσκολες και κρίσιμες κοινωνικές στιγμές, τότε που η ιστορία βρίσκεται σε καμπή, παρασύρεσαι από τη δίνη του κοινωνικού άγχους και αγωνίας παραβλέποντας τις σταθερες που σε ορίζουν σαν άνθρωπο, τις επιθυμίες σου, τα όνειρα που έχεις κάνει. Όλα αυτά τα θυσιάζεις στο βωμό της κοινωνικής ανατροπής που υφίστασαι όντας κοινωνικό ον. Το  θέμα είναι πως παρεμβαίνεις σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα για να ανταπεξέλθεις. Θα μου πειτε είναι θέμα ανάγκης και όχι επιλογής. Αυτή η ανάγκη όμως, μήπως γίνεται τόσο μεγάλη αντικειμενιμή δύναμη αλλαγής της συμπεριφοράς μας που μας κάνει να ξεχνάμε ποιοι υπήρξαμε, τι επιθυμήσαμε και τι ονειρευτήκαμε;
Μιλάω φυσικά για τις προσωπικές μας άμυνες απέναντι στην κοινωνική βαρβαρότητα που δεχόμαστε. Άμυνες δημιουργικές ακόμα και όταν χαρακτηρίζονται αναχωρητικές. Γιατί το να επανακαλύψεις την ενέργεια του σώματός σου μέσα από μια βόλτα στο βουνό σου δίνει δύναμη να συνεχίσεις και την επόμενη μέρα, να αγαπήσεις, να μεταδώσεις την ενέργεια.
Η επόμενη μέρα που είναι δύσκολη. Είναι ανυπόφορη πολλές φορές. Όχι μόνο επειδή υπάρχει εκμετάλλευση, ταξικός πόλεμος και συγκρούσεις, αλλά επειδή υπάρχει μιζέρια, ανεραστία, ρηχότητα, καμία ομορφιά. Αυτός είναι ο βιομηχανικός πολιτισμός μας και έτσι ήταν και στην άνοδο. Ανούσιος, άσχημος, εύκολος, δυνατός, εξαναγκαστικός. 

Wednesday, February 6, 2013

Ήλιε μου


Εγώ: "Ήλιε μου σε περιμένουμε, εσύ μας απελευθερώνεις, φώτισε τις αιτίες και ζέστανε την καρδιά, ζωντάνεψε το πρόσωπο και δώσε ενέργεια στο σώμα. Άναψε μέσα μας την όρεξη για έρωτα και για παιχνίδι και στέγνωσε, κάψε αυτή τη μούχλα που πιάσαμε τόσες μέρες με τη βροχή. Αυτή την πάχνη που κάθεται πάνω στις σκέψεις και τις νιώσεις μας και μας κάνει να χάνουμε την πίστη. Άντε, όμορφέ μου, συγγνώμη για ότι έχω πει για σένα όλο το καλοκαίρι που βασιλεύεις. Κάψε την κρούστα της πάχνης που έχει μαζευτεί για να την σπάσουμε και να την πετάξουμε. Ήλιε, εσύ είσαι θεός νομίζω, όλα τα μπορείς, φώτισε τις καρδιές μας να μην τις αδικούμε και φώτισε και τις σκέψεις μας να μην τις παρεξηγούμε. Είμαστε αδύναμοι δούλοι σου, κοίτα μας πως υποφέρουμε εμείς οι εγκλωβισμένοι στον εαυτό μας."

Ήλιος: «Αγάπησε τη βροχή όπως αγαπάς τον εχθρό σου, μπες στη θέση του για να τον καταλάβεις, να τον νιώσεις, να ταυτιστείς μαζί του, ώσπου οι διαφορές σας να εκλείψουν. Εκλιπαρείς για μένα, για την παρέμβασή μου αλλά εσύ δεν επιθυμείς τον ήλιο του κόσμου παρά το φως μέσα σου. Τα παρακάλια σου αγνοούν τις συνομιλίες μου με τη βροχή και τα υγρά στοιχεία του κόσμου. Θέλουν τάχα να με κολακέψουν σα να μαι αδύναμο θηλυκό μα δε σκέφτονται ότι ξεκουράζομαι και γω και ότι συμφώνησα με τα νερά και τα σύννεφα να με σκεπάσουν για κάμποσο καιρό. Μη ζητάς λοιπόν από τον ήλιο παρακάλια."

Εγώ: «Ήλιε μου, ήλιε μου, αμάρτησα, σχώρα με που σε αντιμετωπίζω σα να σαι σωτήρας άνθρωπος με συμπόνια και αδυναμίες. Εσύ είσαι όλο λάβα και δέος, δύναμη άφταστη, ενέργεια μοναδική. Ήλιε μου, συμπάθα με για τις αδυναμίες μου τις ανθρώπινες, η επίκληση απευθύνεται σε σένα κυριολεκτικά και στην καρδιά μου μεταφορικά. Να φωτιστεί να βρω το δρόμο να βαδίσω, να δω. Μια φορά είδα τη δύναμη της φύσης μέσα μου και μα την ανθρώπινη περηφάνια, δε θέλω να τη χάσω. Πες μου ήλιε, μήπως βαδίζω λάθος και η φύση με εκδικείται;"

Ήλιος: «Η φύση δεν εκδικείται αλλά ανταποδίδει. Η φύση δεν είναι τιμωρός αλλά οδηγός, η φύση είναι δάσκαλος, όχι θεός, μην την επικαλείσαι, άκουσέ την απλά. Τι σου λέει η φύση όταν το κοριτσάκι σου γελά, όταν η γυναίκα σου γυρίζει κουρασμένη στο σπίτι, όταν είσαι κουρασμένος και έχεις δουλειά; Φύση είναι το συναίσθημα, όχι μόνο τα φυσικά πράγματα. Δες τη φύση σου και συμφιλίωσέ την με τα φυσικά πράγματα του κόσμου. Δες τη φύση σου συγγραφέα μου και θα αγαλλιάσεις."

Εγώ: «Με συγκινείς ήλιε έτσι όπως περιγράφεις την ανθρώπινή μου φύση, αυτή που ξεχνάω. Και εγώ σου λέω ότι γι’αυτό υποφέρω, επειδή δε ξέρω πως θα συμφιλιώσω τη δική μου φύση με αυτή του κόσμου. Πως θα βρω αρμονία, ισορροπία, λύτρωση από το φόβο;"

Ήλιος: «Δες το φόβο και αποδέξου τον και μαζί την αποτυχία, την ανεκπλήρωτη επιθυμία, την απογοήτευση μετά από μια προσδοκία. Χαλάρωσε που λέτε και εσείς οι άνθρωποι."

Εγώ: «Ήλιε μου, τον αγώνα μου περιγράφεις με απλότητα και φωτίζεις μέσα μου το βάρος της ψυχής που κουβαλώ και τόσο πασχίζω να αποβάλω. Το βάρος με τα άγχη, τις σκέψεις, τις προσδοκίες, τα κολλήμματα που δε βλέπω καθαρά. Ήλιε μου, νιώθω μόνος μπροστά σε αυτό τον Γολγοθά, αλλά να που τώρα δα βλέπω ότι, περίμενε μην το πεις, σε πρόλαβα, βλέπω ότι αυτό το βάρος όλοι το σηκώνουν καθένας μόνος του. Πίσω από τις βόλτες, τις παρέες, τα άγχη, τα λεφτά και όλες τις σκέψεις κρύβεται η μικρή μας θλίψη που δε βλέπουμε καθαρά τον ευατό μας. Και εγώ δεν τον βλέπω καθαρά ήλιε, τον βλέπω αποσπασματικά, καθετί ξεκομμένο από τα άλλα, αλλά όχι όλα μαζί, σαν ένα. Δεν είμαι ολόκληρος γι’αυτό νιώθω και λειψός και λίγος. Και ξέρεις κάτι, κουράστηκα να προσπαθώ να βρω ταυτόχρονα και το πρόβλημα και τη λύση του, κουράστηκα και έχω μπερδευτεί γιατί αυτό μπορεί να είναι το πρόβλημα, ότι ψάχνω με αγωνία για τη λύση σε κάτι που δεν το έχω εντοπίσει καθαρά, δεν το έχω δει απλά. Ψάχνω λύση σε κάτι που δεν είναι ακόμα πρόβλημα. Και αποφεύγω να το δω μήπως με φοβίσει. Πάντως ήλιε, μια φορά είδα και αυτή ήταν το καλοκαίρι. Είδα ισορροπία και αρμονία και φόβο και πόνο και Γολγοθά. Είπα, υπομονή, πίστη και επαγρύπνηση και αυτό προσπαθώ να τηρήσω σα φύλακας του νου μου και φτιάχνω κανόνες για να μη χάσω την αρμονία. Γρήγορα όμως και αυτοί παραβιάζονται. Ή μήπως όχι;"

Χορός: "Χμ, που είναι το πρόβλημα, το βρήκες θαρρείς. Δεν υπάρχει πρόβλημα, το φώτισες. Άρχισες τουλάχιστον."