Πολίτες του κόσμου, "λαθρομετανάστες"

Το ζήτημα γνωστό, οι κούρδοι και Αφγανοί «λαθρομετανάστες» στην Πάτρα. Χρόνια με τα χρόνια αυξάνονται και αυτή την στιγμή ο αριθμός του ίσως ξεπερνά και τις 2000. Ζουν στριμωγμένοι σε άθλιες συνθήκες κοντά στο λιμάνι της πόλης αφού ο σκοπός τους είναι να μπουν όπως μπορέσουν σε ένα πλοίο με προορισμό την Ιταλία.

Στις αρχές Νοεμβρίου (9/11) γίνεται γνωστό και από τις εφημερίδες ότι 14χρονος Αφγανός στην προσπάθειά του να ανέβει παράνομα σε ένα φορτηγό μαχαιρώνεται από λιμενικό. Λίγες μέρες πριν ή μετά 3 Αφγανοί μαχαιρώνουν έναν 39 όχι μακριά από το κέντρο της πόλης. Είχε αναφερθεί ότι κάτοικοι της περιοχής καταστρέφουν τα καρτοτηλέφωνα για να μην μπορούν οι μετανάστες να πάρουν τηλέφωνο. Τρεις μέρες πριν κάποιος Αφγανός ή κούρδος χρησιμοποιώντας τηλεκάρτα εισέβαλλε στο σπίτι μιας κοντινής μου φίλης ενώ εκείνη βρισκόταν μέσα. Έβαλε τις φωνές. Δεν της έκανε τίποτα, τρομοκρατήθηκε και ο ίδιος, κάλεσε μάλιστα το ασανσέρ και έφυγε. Κάποιος πάλι από αυτούς έκανε άσεμνη μεν σεβαστικά δε πρόταση σε μια γνωστή της μητέρας μου ηλικίας 70 και άνω. Προχθές κάτοικοι της περιοχής που έχουν εγκατασταθεί οι φίλοι μας από την ανατολή συγκεντρώθηκαν και συγκέντρωσαν υπογραφές και ζήτησαν την παρέμβαση εισαγγελέα για την απομάκρυνση του καταυλισμού και μετεγκατάστασή του κάπου αλλού, υγιεινότερα και ασφαλέστερα για όλους. Και χθες 250 Αφγανοί κατέλαβαν το λιμάνι και πετροβόλησαν λιμενικούς, αστυνομικούς, κατέστρεψαν εκδοτήρια εισιτηρίων του λιμένα και σταθμευμένα οχήματα . Αποτέλεσμα τραυματισμένοι και από τις 2 πλευρές. Αυτά τα είδαμε στην τοπική (και όχι την εθνικής εμβέλειας) τηλεόραση. Ευτυχώς, οι ειδικές δυνάμεις ασφαλείας που ήρθαν δεν κινήθηκαν να καθαρίσουν την υπόθεση και γι’αυτό απετράπησαν τα χειρότερα και επικράτησαν οι συνετότεροι (σύμφωνα με το ρεπορτάζ και τις αναλύσεις στα τοπικά κανάλια).

Σήμερα ήταν η γιορτή του πολιούχου της Πάτρας, του Αγίου Ανδρέα και υπήρξε παρέλαση πολιτικών μεταξύ άλλων. Μεταφέρω δηλώσεις:

Κατσικόπουλος, νομάρχης Αχαΐας « Θα πάρουμε σκληρά μέτρα και δε φοβόμαστε μη μας πουν κάποιοι ρατσιστές»
Φούρας, δήμαρχος Πατρών «Είναι ντροπή για την κυβέρνηση να μην παίρνει μέτρα και να υποβαθμίζει το πρόβλημα»
Κωνσταντόπουλος, πρόεδρος ένωσης αστυνομικών «Αφού το θέμα αποφασίστηκε να αντιμετωπιστεί από την αστυνομία, τότε, όσο οι αστυνομικές δυνάμεις υποβαθμίζονται τόσο χειρότερα συμβάντα θα ζήσουμε»
Κάποιος βουλευτής του ΛΑΟΣ «Κάθε χρόνο αυξάνονται κατά πολύ οι λαθρομετανάστες αλλά οι κυβερνήσεις με τα μέτρα που παίρνουν ή δεν παίρνουν ουσιαστικά νομιμοποιούν την παράνομη παραμονή τους»
Κάκκος, πρόεδρος ιδιοκτητών φορτηγών «Είναι απαράδεκτο κούρδοι και Αφγανοί παράνομοι μετανάστες να υψώνουν τη φωνή τους σε ανώτατους αξιωματικούς της ελληνικής αστυνομίας»
Μπεκίρης υιός, βουλευτής ΝΔ σε επερώτηση στον υφυπουργό εθνικής ασφάλειας στη βουλή «Τι θα κάνετε με τους 2000 και πλέον λαθρομετανάστες στην Πάτρα?»
Υφυπουργός εθνικής ασφάλειας «Οι 1050 λαθρομετανάστες δεν αποτελούν κανένα κίνδυνο και η κατάσταση είναι ελεγχόμενη»
Ράγιου, βουλευτής ΝΔ «Οι λιμενικές και αστυνομικές δυνάμεις πρέπει να ενισχυθούν»
Παπαδημάτος, βουλευτής ΝΔ «Δεν είναι ρατσισμός το να ζητάμε την περιφρούρηση της ήσυχης καθημερινότητάς μας»

Προς στιγμήν εξοργίστηκα. Πως ένα ανθρώπινο γεγονός που θα αφορούσε κανονικά την ηθική και ανθρώπινη συμπαράσταση σε άτυχους συνανθρώπους, μετατρέπεται σε πολιτικό και δη σε μια αναμέτρηση τοπικής και κεντρικής εξουσίας, με την τελευταία να το υποβαθμίζει και την πρώτη να τα περιμένει όλα από το κράτος.

Έπειτα σκέφτηκα ότι το επιχείρημα για σφιχτά αστυνομικά μέτρα, δηλαδή η αυστηρή περιφρούρηση του λιμανιού ώστε οι μετανάστες να καταλάβουν επιτέλους ότι δεν θα πρέπει να ελπίζουν ότι θα εγκατασταθούν σε κάποιο φορτηγό και εντέλει να μην μεγαλώσει ο αριθμός τους, έχει λογικό έρεισμα.

Ωστόσο, βλέποντας τους πιτσιρικάδες Αφγανούς να κάνουν ντου στον αστυνομικό κλοιό και να πετάνε πέτρες καταλαβαίνει κανείς ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο αμήν. Δεν κρατιούνται άλλο, χάνουν τη ψυχραιμία τους, νιώθουν πια ότι δεν έχουν τίποτα να χάσουν με την χρησιμοποίηση βίας, μιας και έχουν ήδη χάσει πολλά. Το όφελος που αναμένουν είναι πολύ μεγαλύτερο και από το κόστος ενός ξυλοδαρμού ή μιας προσαγωγής στα κρατητήρια από τα οποία γρήγορα αφήνονται ελεύθεροι. Συνεπώς, η σκλήρυνση των αστυνομικών μέτρων μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση από την πλευρά τους με άγνωστα αποτελέσματα.

Οι τοπικές αστυνομικές και πολιτικές αρχές προφανώς θα ανταπαντήσουν με το γνωστό επιχείρημα που άπαντες εξουσιάζοντες στο χρόνο φέρουν: την πυγμή, τη δύναμη, τη βία. Είναι θλιβερό να το συνειδητοποιείς αυτό κλιμακωτά πως γίνεται. Για να παραμείνουμε όμως στο χώρο της λογικής και να μην παρασυρθούμε από συγκινησιακές οπτικές το ερώτημα είναι: «Η ισχυρότερη αστυνόμευση που θα οδηγήσει; Σε αποθάρρυνση των μεταναστών και συνεπώς ολιγόστευση του αριθμού τους;»

Οι μετανάστες χρόνια τώρα αποθαρρύνονται από το να εισβάλλουν παράνομα στα πλοία που πάνε Ιταλία. Κι όμως συνεχίζουν και πληθαίνουν. Συνεπώς που αποσκοπεί το επιχείρημα για μεγαλύτερη αστυνόμευση; Μάλλον στην αντιμετώπιση των κρουσμάτων εγκληματικότητας που συνεχώς αυξάνονται, με αποκορύφωμα το χθεσινό ντου στο λιμάνι. Αντιμετώπιση όμως που θα αγγίζει το πρόβλημα μόνο περιπτωσιολογικά και περιφερειακά και όχι σφαιρικά.

Από πλευράς κυβέρνησης, υπάρχει το επιχείρημα ότι η πολιτική της ΕΕ έναντι της λαθρομετανάστευσης θα φέρει λύση του προβλήματος. Η Ε.Ε. ετοιμάζει ψήφισμα για σκλήρυνση των μέτρων απέναντι στη λαθρομετανάστευση. Το ψήφισμα προβλέπει φυλάκιση και απέλαση των παρανομούντων λαθρομεταναστών, καθώς και απαγόρευση εισόδου τους για τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, πως αποδεικνύεται η παραβατικότητα και τι απορρέει από αυτήν είναι ένα άλυτο νομικό ζήτημα, που έχει γίνει αντικείμενο διαφωνιών στο ευρωκοινοβούλιο. Στην περίπτωσή μας λοιπόν, η χτεσινή κίνηση των μεταναστών στο λιμάνι, στοιχειοθετεί παραβίαση; Αν ναι, τότε θα έπρεπε να συλληφθούν οι 250 και να τους κλείσουν στο κλουβί έως και 18 μήνες. Τότε το κόστος της λαθρομετανάστευσης πιστεύεται ότι θα ξεπερνάει το όφελος από την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής στο μέλλον. Θα δούμε αν θα γίνει αυτό. Προς το παρόν στις ακριτικές περιοχές και τα νησιά υπάρχει ήδη σφιχτός αστυνομικός έλεγχος αλλά η μετακίνηση «λαθραίων» δεν μειώνεται αλλά το αντίθετο.
Παρατηρούμε μία ντόπια (ευρωπαϊκή, εθνική και τοπική) κοινωνία να θέλει να περιφρουρήσει την ήσυχη ζωή της χωρίς να αναρωτηθεί τι είναι ικανοί οι απροστάτευτοι μετανάστες να κάνουν προς τον ίδιο σκοπό. Οι κάτοικοι της περιοχής του καταυλισμού βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα πρόβλημα για το οποίο οι ίδιοι δεν είναι υπεύθυνοι. Ένα πρόβλημα που έχει κυρίως διεθνείς πολιτικές πτυχές. Και ως τέτοιο είναι ανίκανοι να δουν τι μπορούν να κάνουν για να το ξεπεράσουν. Η διαπλοκή του τοπικού με το παγκόσμιο σε πρώτο χέρι δηλαδή. Βλέπουμε με ψυχρό βλέμμα ότι σε τέτοιες περιπτώσεις η καλλιέργεια του φόβου και της ξενοφοβίας οδηγεί σε κρούσματα βίας και καταστολής, σε μια επικίνδυνη κοινωνική κατάσταση. Είναι χρέος όλων όμως να δουν στην κίνηση των μεταναστών στο λιμάνι μια κοινωνική πράξη που εμφορείται από απελπισία αλλά και καημό και δείχνει το χάσμα μεταξύ νομικών και αστυνομικών μέτρων από τη μια πλευρά και κοινωνικής πραγματικότητας των αντικειμένων αυτών των μέτρων από την άλλη. Μια κοινωνική πραγματικότητα που εμπλέκει όλους και όχι μόνο την πολιτεία ευρωπαϊκή, κρατική και τοπική. Ας διαχωρίσουμε λοιπόν τα αστυνομικά μέτρα από τα κοινωνικά που πρέπει να παρθούν από τη βάση της κοινωνίας, τους ανθρώπους ως ανθρώπινα όντα και όχι αποκλειστικά ως πολίτες ενός κράτους.

Εξηγούμαι: από τη μία έχουμε κατοίκους που ανησυχούν για την υγεία και την ασφάλειά τους και από την άλλη ανθρώπους που ανησυχούν επιπροσθέτως για την τροφή, την αναπαραγωγική τους ανάγκη, τη στέγη, το μέλλον, την οικογένειά τους, την βία των ντόπιων. Οι όποιες εντάσεις δημιουργούνται δεν θα πρέπει να συνεπάγονται ένα ρατσιστικό και ξενοφοβικό τρόπο αντιμετώπισης. Αυτή είναι μια προκατειλημμένη ερμηνεία που διενεργείται εσωτερικά του καθενός μας όταν νιώθει ότι απειλείται από έναν αλλοεθνή, και είναι κατάλοιπο της ιστορίας. Σε αυτήν μπορούμε να αντιτάξουμε την ανθρώπινη ερμηνεία που υπάρχει και βασίζεται στην ανοχή, τη βοήθεια, την συμπαράσταση και αποτελεί την εμπειρία του παρόντος. Μέχρι πόσο θα μου πείτε? Όποιος την κατανοεί και τη νιώθει αυτή την εμπειρία δεν υπάρχει όριο. Προτιμούν όμως όλοι ανεξαιρέτως να δίνουν απόλυτη σημασία στην ήσυχη καθημερινότητά τους, συμπεριλαμβανομένου εμού. Δεν μπορώ όμως άλλο την σιωπή. Υπάρχει μια ιστορική αδικία για την οποία αυτοί οι άτυχοι άνθρωποι ίσως ποτέ δε θα αποζημιωθούν. Μία αδικία που συνεχίζεται στα κρατητήρια, επίσημα ή ανεπίσημα, των λιμενικών και αστυνομικών αρχών με βασανιστήρια, εικονικές εκτελέσεις και εξευτελισμούς. Μία αδικία που κάτοικοι, πολίτες και πολιτικοί, προτιμούν να πετάνε σε άλλους φορείς για την διόρθωσή της.

Μένει λοιπόν να δούμε αν και πως η κοινωνία, οι κάτοικοι, οι ΜΚΟ, οι ενώσεις επαγγελματιών γιατρών καθώς και άλλες ενώσεις, πως μπορούν σε συνεργασία με το δήμο και τους ίδιους τους μετανάστες να βελτιώσουν την κατάσταση. Αυτό θα γίνει αποτελεσματικότερα όταν υπάρχει απόσταση από την αστυνομικοκρατούμενη λογική που γεννά και γεννιέται από το φόβο. Ας αφήσουμε λοιπόν την πολιτεία να ψάχνει μπάτσους και ας κοιτάξουμε πως θα βελτιώσουμε εμείς μαζί με τους άτυχους μετανάστες την κατάσταση.

Υ.Γ Λίγη ώρα μετά το ρεμπορτάζ των επεισοδίων στο λιμάνι ακολούθησε το ρεπορτάζ για το νομοσχέδιο της κυβέρνησης που προβλέπει κλείσιμο των λιμάνιων για λόγους ασφαλείας. Βέβαια, ο σκοπός αυτού του νομοσχεδίου είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των οραγανισμών λιμένων (που είναι πια ανώνυμες εταιρίες εισηγμένες στο χρηματιστήριο) σε όλη τη χώρα με πενιχρή προσοχή πάνω στα εκάστοτε κοινωνικά (ιστορικά, πολιτιστικά) χαρακτηριστικά που έχουν οι χώροι των λιμανιών ως προέκταση του φυσικού χώρου κάθε πόλης. Λέτε η κυβέρνηση να συμπεριλαμβάνει και τους λαθρομετανάστες στους στόχους της και έτσι με μία σφαίρα χτυπά 2 πουλάκια?