Ξύπνημα (ξανά)

Είναι εκείνο το πρωί στην πρωτεύουσα, στο ισόγειο σπιτάκι όπου το ξύπνημα έρχεται με ένα τόσο καθαρό μυαλό όσο και ζαλισμένο κεφάλι απο τις χθεσινές κρεπάλες. Καλύτερα ίσως να είναι κανείς συγγραφέας επί κομμουνιστικού καθεστώτος παρά επί καπιταλιστικού. Εντυπωσιακό να φαντάζεσαι τι έχουν στη ψυχή και στο μυαλό τους οι άνθρωποι του πλουραλισμού της μετα-ώριμης και γερασμένης -αν ποτέ γίνεται αυτό- καπιταλιστικής κοινωνίας. Έχουν το ποδόσφαιρο και τον γκολτζή της εβδομάδας, το πιο καλό καινούριο ringtone, τη νέα τηλεόραση υγρών κρυστάλλων 40 και ιντσών, το νέο υποσχόμενο εναλλακτικό δισκάκι απο την Άπω Αμερική (στο διαδίκτυο βέβαια). Και χίλια δυό άλλα πράγματα,τόσο αποκομμένα το ένα απο το άλλο, τόσο διασκορπισμένα όπου θα έλεγες αν ζούσες ή ποτέ φοβήθηκες οτι θα ζούσες σε έναν κοινωνικό φασισμό, μονοδιάστατο και επιβεβλημένο, θα έλεγες οτι αυτά συμβολίζουν την δραστηριοποίηση και απελευθέρωση του ατόμου.
Το άτομο με μια κουβέντα κάνει ότι θέλει. Ζήτω ο πλουραλισμός στην κατανάλωση. Ζήτω η άγνοια για την παραγωγή και τους συντελεστές της, ζήτω ο εαυτός μου και η ελευθερία μου. Είμαι εγώ και είμαι ελεύθερος απο τους άλλους. Είμαι μόνος και πασχίζω να βρω επαφή. Είμαι κι εγώ ένας συντελεστής χρήσιμος για την κατανάλωση του πλουραλισμού και υποτιμημένος για την παραγωγή του. Θεωρητική προκατάληψη είμαι, είμαι ότι είναι οι σκέψεις μου. Και οι σκέψεις υποκινούνται απο το σύστημα και την αντισυστημικότητα. Πόσο έχεις ανάγκη το ένα όταν το άλλο κατέχει το μυαλό σου...χμ, υπερβολή ίσως. Διανοητικός αυνανισμός ύστερης αστικής συνείδησης, ύστερης με την έννοια της κατάπτωσής της απο την υποσχόμενη μεσαία τάξη στην υποτιμημένη part time απασχόληση. Αυνανισμός λόγω πλήστου ελεύθερου χρόνου. Ζήτω η ελευθερία!

Part 2
Πέρα απο την επίδειξη, η μαρξιστική θεωρία δεν έχει άδικο και για την ακρίβεια βρίσκει τον στόχο της όταν κριτικάρει τον σχηματισμό του κεφαλαίου ως μή ξεχωριστό παραγωγικό συντελεστή, αλλά παραγόμενο απο την εργασία. Αυτό συντελείται σήμερα σε ένα νέο εξελιγμένο οικονομικό σκηνικό όπου οι φορντικές οικονομίες κλίμακας που απαιτούσαν μια μεγάλη μάζα εργαζομένων, τόσο για την παραγωγή των καταναλωτικών όσο και των κεφαλαιουχικών αγαθών, δίνουν τη θέση τους στην δικτυωμένη τεχνολογική οικονομία η οποία με τη σειρά της είναι έντασης τεχνολογικού και όχι εργασιακού κεφαλαίου. Ποιο είναι το ζήτημα λοιπόν? Μα οτι το νέο κεφάλαιο, το τεχνολογικό δε πολυχρειάζεται την εργασία για την αναπαραγωγή του. Αρκούν οι εξειδικευμένοι διοικητικοί, επιχειρηματικοί και επιστημονικοί χειριστές του για να αυξήσουν την φθηνή προσφορά (τον πάγιο στόχο των κλασικών και νεοκλασικών οικονομολόγων) προιόντων και υπηρεσιών. Και εκεί δημιουργείται ο καταναλωτικός πλουραλισμός ο οποίος όμως δε συνοδεύεται απο παραγωγική απασχόληση λόγω ακριβώς της υποτίμησης της εργασίας.
Το κεφάλαιο, οι πρώτες ύλες, τα μηχανήματα, δεν έχουν αυθύπαρκτη αξιακή οντότητα αλλά έχουν παραχθεί απο την εργασία κι αυτά. Όσο η παραγωγή τους γινόταν με τις γνωστές οικονομίες βιομηχανικής κλίμακας και η εργασία κατανεμόταν σε μεγάλες ποσότητες για την παραγωγή τους τόσο η πλήρης απασχόληση επιτυγχάνοταν (μέχρι τα 70ς κυρίως) και η κατανομή του εισοδήματος μεταξύ εργασίας και κεφαλαίου ήταν σχετικά ισορροπημένη (αυτό οδήγησε και στην πολιτική εξαργύρωση των κοινωνικών αγώνων της εργατικής τάξης με την άνοδο της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη).
Τις τελευταίες δεκαετίες όμως έχουμε τη μερική υποκατάσταση της εργασίας απο την τεχνολογία. Αυτό θα μπορούσε να απαλλάξει την εργασία απο τον υπερβολικό φόρτο αλλά δεν το έκανε (προφανώς γιατί χρειάζεται και πολιτική παρέμβαση ενώ το πρόταγμα της εποχής είναι let the prices work). Επίσης, παλαιότερα το βιομηχανικό κεφάλαιο, στηριζόταν στο φορντικό σύστημα και σε παλαιότερες μηχανικές και ηλεκτρολογικές (και όχι σε ηλεκτρονικές και υπολογιστικές 'οπως γίνεται σήμερα) τεχνολογίες, και παραγόταν απο εξειδικευμένη μεν πολυάριθμη και καλοπληρωμένη δε εργασία (η οποία δημιούργησε τη χρυσή μεσαία τάξη του 20ου αιώνα). Σήμερα, οι νέες τεχνολογίες συγκεντρώνουν λίγους, ελάχιστους ειδικούς στο κέντρο της επιχείρησης και αφήνουν μια πλειάδα ειδικευμένων πτυχιούχων σε χαμηλά αμειβόμενη υπο-αποαπασχολησιμότητα (η κατάπτωση που αναφέρθηκε προηγουμένως). Γεννιέται έτσι μια ανισότητα εισοδημάτων πολύ εντονότερη απο την κλασική μεταξύ της κατεξοχήν αστικής τάξης και της εργατικής. Περισσότερο παρουσιάζεται ένα άνοιγμα στην ψαλίδα μεταξύ ανώτερης μεσαίας και κατώτερης μεσαίας τάξης. Η ανισότητα αυτή είναι εν δυναμει εκρηκτικός μηχανισμός για την ισορροπία του παγκόσμιου εισοδηματικού κυκλώματος.
Σα να ξέφυγα λιγάκι απο την μαρξιακή παραδοχή της μή αυτονομίας του κεφαλαίου και να υιοθέτησα την μεταμοντέρνα εκδοχή της απόδρασης του τεχνολογικού κεφαλαίου απο την ισορροπία που η κλασική θεωρία θέλει να μοιράζει μεταξύ του κεφαλαίου και της εργασίας. Θέμα προς νεα ανάρτηση όπως πολλά άλλα που αναφύονται όπως ο ρόλος της κατώτερης τάξης στο σχηματισμό της υπερσυσσώρευσης φθηνών προιόντων λόγω χαμηλών αμοιβών ή λόγω φθηνότερης τεχνολογίας, όλα σχετιζόμενα με το μέλλον της εργασίας, την οικονομία της και την κουλτούρα που φέρει στη νέα εποχή.