Τα δεκανίκια του Αοάτ και άλλες κατανυκτικές ιστορίες

Το δάκρυ του μετανάστη μέσα στην παράγκα που λέγεται σπίτι του, 50 μέτρα πίσω από την εκκλησία στον ανήφορο. Ωραία περιοχή με φρέσκο πλακόστρωτο και παλιά σπίτια. Μένουν αλβανοί κυρίως και τα ενοίκια είναι χαμηλά. Περπατάω εκεί συχνά τα βράδια όταν ο σκύλος με τραβάει προς τα εκεί, στα χαμηλά φώτα και τους σιωπηρούς υγρούς στενούς δρόμους με τα ανυψώματα και τα σκαλάκια ανάμεσα σε αναρχοχτισμένα παλιά και καινούργια διώροφα. Εκεί οι μετανάστες χτίζουν τη δική τους άκρη της πόλης, λίγο πιο πέρα από το φασαριόζικο κέντρο.
Εκεί και ο Αοάτ από το Κουρδιστάν με κάλεσε να μπω στην καλύβα που λέγεται σπίτι του ,μόνο και μόνο για να νιώσει ότι έχει λίγη παρέα. Ήθελε όμως να νιώσει πιο πολλά. Ήθελε να δωτο σπίτι του, να μου μιλήσει για τη ζωή του και τις δυσκολίες της, να με αποκαλέσει «φίλο του».
«Έλα, μπορείς να δεις αυτά;» μου λέει, «Τι είναι αυτά τα χαρτιά;», τον ρωτάω, «ΔΕΗ που πληρώνω και κάτι άλλο που δεν καταλαβαίνω καλά», «Ούτε κι εγώ καταλαβαίνω,που τα πληρώνεις αυτά;», «Στην εκκλησία, στον παπά» λέει και εγώ, «Είναι ο ιδιοκτήτης;» «Όχι, αλλά λέει να πηγαίνω 100 Ευρώ το μήνα εκεί» «Σαν ενοίκιο;»,προσπαθώ να καταλάβω αλλά «Δεν ξέρω, η γιαγιά που το είχε, δε μου έπαιρνε λεφτά. Αφότου όμως πέθανε, ο παπάς λέει να δίνω 100 ευρώ στην εκκλησία, δες αυτό το χαρτί». Κοιτάζω κι εγώ και βλέπω μια σφραγισμένη απόδειξη πληρωμής 100 ευρώ από τον Άρη Κασάτη (κάπως έτσι τον εξελληνοποίησαν) προς την εκκλησία και μάλιστα για τους ποιμαντικούς σκοπούς μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης σχετιζόμενης με αυτή. Δεν πρόλαβα να δω περισσότερα γιατί εξεπλάγην και θύμωσα. Και γιατί ο Αοάτ δάκρυσε λέγοντάς μου ότι δε θέλει να μπει στην παρανομία, στο εμπόριο πρέζας και την πορνεία. Θέλει απλά να μείνει στην Ελλάδα γιατί του αρέσει και την αγαπάει. Θέλει να πάρει άδεια παραμονής και πράσινη κάρτα. Θέλει ΙΚΑ για να μη φοβάται την αστυνομία που τον συλλαμβάνει και τον κακομεταχειρίζεται (μου δείχνει τις πληγές στο πρόσωπό του).Εγώ, ο Αοάτ και ο σκύλος μέσα στην παράγκα, 10 το βράδυ πάτωμα δεν είναι στέρεο, από κάτω το χώμα σχεδόν φαίνεται σε σημεία, οι ρωγμές στους τοίχους φοβίζουν τούτες τις ημέρες, το μπάνιο 1χ1 μαζί και νιπτήρας. Θέρμανση και τηλεόραση ούτε που να το συζητάμε. Και 110 Ευρώ στην τσέπη. Αύριο θα μείνουν τα 10. Μένω 100 μέτρα παρακάτω, όσα και τα ευρώ που θα μπουν στο ταμείο του τοπικού παραρτήματος της εκκλησίας. Και αυτή βρίσκεται στη μέση του δρόμου.

Το μανιφέστο των blogs

Αναδημοσιεύω απο τον φίλο μπλόγκερ καπιταλλιστικό κομμούνι.

Οι παρακάτω 9 θέσεις είναι μια προσπάθεια να διαδοθεί η ιδέα του τι πραγματικά είναι ένα blog, με τελικούς αποδέκτες όχι μόνο τον κόσμο, αλλά και την Πολιτεία και τα Media.
Ίσως θα ήταν χρήσιμο να το αναπαράγουν (με ένα απλό copy paste) όσοι μπλογκερς συμφωνούν με τις θέσεις του.

1. Τα blogs είναι διάλογος - ελεύθερος ανεμπόδιστος διάλογος ανάμεσα σε πολίτες.

2. Τα blogs είναι μια πρόσκληση σε διάλογο, σε διαφωνία, και επικοινωνία.

3. Τα blogs δεν κέρδισαν το ενδιαφέρον της κοινωνίας επειδή λένε ψέματα ή συκοφαντούν. Το κέρδισαν επειδή η κοινωνία έχει ανάγκη από μια αυθεντική φωνή.
4. Τα blogs είναι το δικαίωμα του καθενός να εκφέρει την άποψή του. Δεν υπάρχουν “ενημερωτικά” και “μη ενημερωτικά” blogs. Μέσα από το διάλογο όλοι κάτι μαθαίνουμε.

5. Τα blogs δεν τα γράφουν επαγγελματίες - τα γράφουν πολίτες. Μπορεί να αξιοποιούν την όποια επαγγελματική τους εμπειρία, μπορεί και όχι.

6. Ο blogger δεν χρησιμοποιεί εθνικούς πόρους (όπως οι τηλεραδιοσυχνότητες), και συνεπώς δεν μπορεί να μπαίνει σε καλούπια ο τρόπος και το περιεχόμενο της έκφρασής του. O blogger αξιοποιεί το απεριόριστο μέγεθος του παγκόσμιου Δικτυακού ιστού για να εκφράσει και τη δική του άποψη.

7. Η Πολιτεία, τα Media, οι επιχειρήσεις, και όλοι οι θεσμοθετημένοι οργανισμοί της Ελληνικής κοινωνίας, αξίζει να παρακολουθούν τους bloggers και τον διάλογο τους. Ακόμα καλύτερο θα είναι να συμμετέχουν ισότιμα σε αυτόν το διάλογο. Θα μπορέσουν και οι ίδιοι να γίνουν σοφότεροι μαθαίνοντας την άποψη του απλού πολίτη, αντί να προσπαθούν να την περιορίσουν στα δικά τους καλούπια.

8. Το δικαίωμα του blogger να γράφει ελεύθερα την άποψή του είναι ιερό. Αν με αυτά που γράφει καταπατά συγκεκριμένες νομοθετικές διατάξεις, υπάρχουν νόμιμες διαδικασίες για την δίωξή του.

9. Στο βαθμό που δεν παραβιάζει με σαφή τρόπο διατάξεις του νόμου, η ανωνυμία είναι δικαίωμα του blogger.

Μάθημα κοινωνικοποίησης και αυτογνωσίας

Την Δευτέρα διόρθωσα τα πρώτα μου γραπτά σε ένα από τα δύο μαθήματα που δίδαξα στο εξάμηνο που προηγήθηκε ως ωρομίσθιος διδάσκων στα ΑΤΕΙ Πάτρας. Ποσοστό που πέρασε τη βάση: 20%. Εξεπλάγην από την κακή απόδοση, ξενέρωσα με τον ρόλο μου, ανησύχησα για το μέλλον μου ως καθηγητή, απογοητεύτηκα από την συνεργασία μου με τους φοιτητές, θύμωσα με τον τρόπο που αντιμετώπισαν το μάθημά μου. Ρε, τι είναι αυτά; Τους είχα δώσει, να σκεφτείς, και τις ερωτήσεις από πριν. Ρε, τι σκονάκια, τι αντιγραφές (και μάλιστα λάθος), τι ορθογραφικά, γραμματικά, συντακτικά λάθη είναι αυτά…. 30 γραπτά όλα κι όλα. Ρε, τι τους δίδασκα τόσους μήνες και ανησυχούσα για το πόσο καλά το έκανα. Ρε, αυτοί είναι άχρηστοι, πονηροί, αμόρφωτοι, θρασύτατοι, λούμπεν.

Ακούω τις συμβουλές μιας φίλη καθηγήτριας σε ΙΕΚ και σε δημοτικά. Μου λέει: «Με τίποτα, κάνε τα 4άρια 5 ουτως ώστε να περάσει τουλάχιστον ένα 30-40%, γιατί θα σου ζητήσουν εξηγήσεις». Λέω κι εγώ «εντάξει», θα κάνω τα 4αρια 5αρια. Και περνάει το 60% των φοιτητών. Παραδίδω τα αποτελέσματα στην γραμματεία , μου λένε «ρε συ, τους πέρασες όλους?» Μπα, λέω από μέσα μου, τελικά ήμουν και επιεικής. Τους έβαλα 1 βαθμό παραπάνω από αυτό που έγραψαν. Όχι ρε μου λέει ο γραμματέας, άμα αξίζουν 3 , 3 να πάρουν, ξέρεις τι γίνεται από φοιτητές που χρωστάνε?

Μαζί με όλα αυτά μου δίνει και το χαρτομάνι του δεύτερου μαθήματος που διδάσκω και πρόκειται να εξεταστεί την επομένη. 600 φοιτητές χρωστάνε το μάθημα από τον προηγούμενο καθηγητή, μάθημα 1ου έτους βασικό και δυσκολούλι. Πω πω, χαμός , 7 αίθουσες τίγκα γεμάτες, τρέξιμο, απορίες, εξηγήσεις, δάσκαλε, το έχω περάσει αλλά έγινε λάθος στη δήλωση. Δάσκαλε είμαι πτυχίο, πληζ πέρασε με, δάσκαλε είμαι με υποτροφία απο τη Βουλγαρία κ.ο.κ. Πανηγύρι 2-3 ωρών και στο τέλος πολιορκία απο 2-3 διαμαρτυρόμενους που ανακάλυψαν ότι κάποια θέματα είναι εκτός ύλης. Ορέ, αφήστε με , είμαι λιώμα, ορέ δεν είμαι γραφείο παραπόνων, ορέ είχατε επιλογή στα θέματα, τίποτα. Είμαι σε κατάσταση λιποθυμίας και νιώθω φόβο ότι βάλλομαι από παντού. Γυρνάω σπίτι και νιώθω άσχημα, τρομοκρατημένος.

Μιλάω με μία άλλη φίλη, συνταξιούχο φιλόλογο, μου λέει η λύση είναι να τα αγαπήσεις αυτά τα παιδιά, το παράδειγμά τους είναι η τβ και το Lifestyle , αυτά βλέπουν αυτά αναπαράγουν. Ναι, συνεχίζει, το ξέρω, την εποχή μας ήμαστε πιο μορφωμένοι και διψασμένοι για μόρφωση αλλά τώρα πρέπει να συμβαδίσεις με τα παιδιά γιατί με αυτά μοιράζεσαι την εμπειρία όπως την αποκαλείς κι εσύ, της διδασκαλίας. Ναι ρε συ, της λέω αλλά πώς να τα αγαπήσω όταν είναι όλα αδιάφορα και το μόνο που τους νοιάζει είναι να λουφάρουν με σκονάκι μπροστά στα μάτια μου..

Αρχίζω και τη διόρθωση του δεύτερου μαθήματος. 350 γραπτά, είμαι στα 100 και έχουν περάσει 7 άτομα. Αν συνεχιστεί αυτό το ποσοστό, και δεν υπάρχει λόγος να μην συνεχιστεί, τότε το δείγμα των 350 φοιτητών είναι αρκετά ενδεικτικό για συμπεράσματα γενικότερα. Το τι αντιγραφή και μάλιστα λανθασμένη, τι ανακρίβειες, τι λάθη επι λαθών δεν περιγράφεται. Οπότε φτάνει ο κόμπος στο χτένι. Εντός 3 ημερών έχω πέσει από τα σύννεφα του αρχικού ιδεαλισμού μου ότι θα εξασκήσω την επιστήμη, έχω αμφιβολίες στο αν μπορώ να γίνω καλύτερος στην επιστήμη με τέτοιους αποδέκτες, βλέπω ότι το περιοδικό μου άγχος για την ποιότητα των παραδόσεων μου είναι τόσο αναίτιο. Ανησυχώ και δεν ξέρω πως θα επιλυθεί αυτή η αγωνία.

Είμαι απογοητευμένος από την εκπαίδευση, από τον κοινωνικό σκοπό της, αμφιβάλλω για την ανάγκη ύπαρξής της σε τέτοια ποσότητα, με την προσφορά της να αυξάνεται υπέρογκα, την στιγμή που η ζήτηση για πτυχιούχους είναι τόσο χαμηλή. Το προϊόν λοιπόν της εκπαίδευσης είναι υποτιμημένο ή το κάνανε έτσι είτε γιατί δεν νοιάζονται πια για την αξία της, είτε γιατί θέλουν να επιτρέψουν την κερδοσκοπία στην εκπαίδευση με το (νέο)-κλασικό get the prices right.

Όπως και να ναι νιώθω ένα χάσμα, ένα κοινωνικό χάσμα μεταξύ του σκοπού και του μέσου δλδ, ποιος είναι ο σκοπός, η αναπαραγωγή ενός προϊόντος και μάλιστα μη αποδοτική, το πτυχίο μωρέ ή η επιστημονική τεχνική εκμάθηση, η γνωριμία με την αγορά εργασίας, η τεχνική εξειδίκευση? Ωραία, και ποια τα μέσα προς την εκπλήρωσή τους, η απαξίωση του ΤΕΙ και ολόκληρης αλυσιδωτά της παιδείας, η αθρόα εισαγωγή αγραμμάτων, η εικονική/θεατρική πραγματοποίηση copy/paste πτυχιακών εργασιών? Υπάρχει επίσης ένα χάσμα επικοινωνιακό μεταξύ του πομπού και του δέκτη δλδ εμού και των φοιτητών, μεταξύ των δικών μου σκοπών και εκείνων των φοιτητών δλδ το να γίνω όσο καλύτερος γίνεται εγώ με το άντε να περάσουνε το μάθημα με κάθε μέσο αυτοί. Και , εν τέλει, νιώθω ένα συναισθηματικό πάνω απ’’όλα χάσμα σε σχέση με αυτό που θα ήθελα να είναι και αυτό που είναι.
Και τι θα ήθελα να είναι? Θα ήθελα οι φοιτητές να έχουν διαβάσει, να έχουν σκεφτεί, να έχουν ρισκάρει, να δείξουν ότι ξέρουν να σκέφτονται, να αναρωτιούνται, να κρίνουν. Και τι είναι στην πραγματικότητα? Όλα αυτά που περιέγραψα. Και τι θα κάνω τώρα? Θα κρατήσω θέσεις άμυνας όπως βλέπω κάποιους συναδέλφους να σκληραίνουν το πρόσωπο τους και να μην δέχονται πολλά πολλά και στην παραμικρή απορία των φοιτητών? Ή θα γίνω επιθετικός όπως ένας συνάδελφος έκανε προχθές φωνάζοντάς τους ότι κάνουν σαν μικρά παιδιά? Είναι αυτές οι στάσεις, θέσεις αγάπης?

Εκεί που έπλενα τα πιάτα πριν από λίγο μου ήρθε. Μια φωνή μέσα μου λέει , «κοιτάς πολύ τον εαυτό σου, την επιστήμη σου, τις γνώσεις σου, την ορθότητα των γνώσεών σου, την διδασκαλία σου, τις αξίες σου, σου σου σου σου» Και συνεχίζει, «και δε βλέπεις εκείνες του συνόλου που έχεις μπροστά σου, σε νοιάζει μόνο το δικό σου γι’αυτό αγχώνεσαι και τρομοκρατείσαι» Μα και η ύλη, δεν την διάβασαν, δεν έγραψαν τίποτα, είπα, και η απάντηση «ρίξε τις προσδοκίες σου για να μην απογοητεύεσαι, δεν ζεις μόνος σου εξάλλου στην κοινωνία, προχώρα την ύλη σιγά σιγά, κάνε τους να καταλάβουν λίγα και καλά, μην προχωράς μόνος σου χωρίς εκείνους». Και ο σκοπός, η αλλαγή, η δραστηριοποίηση, η πολιτική πρόταση? «Αυτά είναι υψηλά ιδανικά δικά σου και μόνο. Χρειάζεται δουλειά πολλή για να μάθουν οι φοιτητές να τα εξασκούν αυτά. Πήγαινε σιγά με ελπίδα ότι όλο και κάποιος θα ενδιαφέρεται». Ναι αλλά έτσι θα αργήσουμε πολύ, δε θα έρθει ποτέ η αλλαγή, θα περιμένουμε τόσο που θα ξεχάσω είναι αυτό που πιστεύω, που ελπίζω, που εργάζομαι γι’αυτό. «Η αλλαγή θα έρθει όταν συνειδητοποιήσεις ότι εσύ πρέπει να αλλάξεις» Και πως θα γίνει αυτό? «Ότι επιθυμείς για την κοινωνία είναι απλά αντανακλάσεις αυτού που επιθυμείς για τον εαυτό σου. Ξεκίνα λοιπόν σιγά σιγά από τον εαυτό σου. Άλλαξε τις προσδοκίες σου και κοίτα στα μάτια τους φοιτητές, μίλα τους, άκουσέ τους και δώσε τους αυτό που τόσο θες να δώσεις, όχι τη γνώση της επιστήμης αλλά την αγάπη της γνώσης ότι συμπορεύεστε μαζί οτιδήποτε και αν σας χωρίζει , τάξη, πτυχία, διανόηση, κριτική ικανότητα.

ΑΦΗΣΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΑΠΟ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΟΥΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΔΕΣ ΟΤΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΕ ΠΙΕΖΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΦΟΒΟΣ ΟΤΙ ΔΕΝ ΤΑ ΞΕΡΕΙΣ ΟΛΑ. ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΦΟΒΟ ΟΜΩΣ ΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ. ΔΕΣ ΕΠΙΣΗΣ ΟΤΙ Ο ΦΟΒΟΣ ΑΥΤΟΣ ΠΗΓΑΖΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΠΟΥ ΠΗΡΕΣ ΚΑΙ ΛΕΕΙ ΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΟΦΕΙΛΕΙΣ ΝΑ ΤΑ ΞΕΡΕΙΣ ΟΛΑ. ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΕ ΟΤΙ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΣΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΣΩΣΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΕ ΤΗ ΓΝΩΣΗ ΜΑ ΜΟΝΟ ΝΑ ΣΩΣΕΙΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ.

Δημόσιο, διαφθορά και μεταρρυθμίσεις

Το παρακάτω κείμενο/άρθρο γράφτηκε πριν απο 1 χρόνο αλλά παραμένει επίκαιρο λόγω και του νέου σκανδάλου με τη Siemens.

Δημόσιο, Διαφθορά και Μεταρρυθμίσεις: Μεταξύ Παλαιού και Νέου Λαϊκισμού

Διαβάζω τη μεταπτυχιακή διπλωματική ενός φίλου και συμφοιτητή μου στο Μάντσεστερ. Γράφει για τη διαφθορά στη μετά-Μάο εποχή στην Κίνα, μια περίοδο που συμπίπτει με το βαθμιαίο άνοιγμα της κινεζικής οικονομίας στις παγκόσμιες αγορές και χαρακτηρίζεται από τη συρρίκνωση του δημοσίου τομέα. Και κάνω διάφορους παραλληλισμούς με την περίπτωση της Ελλάδας. Όσο και αν διαφορετικά είναι τα πράγματα από τη μία στην άλλη χώρα, υπάρχουν κάποιες κοινές παρατηρήσεις που τις συστηματοποιώ ως εξής:

Η συρρίκνωση του δημοσίου τομέα και η εξάπλωση του ιδιωτικού και ξένου κεφαλαίου σε κρίσιμους δημόσιους τομείς της εγχώριας διοίκησης και οικονομίας δεν οδηγεί απαραίτητα σε πιο διαφανή λειτουργία του δημοσίου τομέα.
Οι αρχικές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που χαρακτηρίζουν την πολιτικοοικονομική οργάνωση ενός τόπου αναπαράγονται στο χρόνο άσχετα από μεταρρυθμιστικές πολιτικές.

Τα τοπικά κρατικά δημόσια συστήματα χαρακτηρίζονται από εσωτερική διαπλοκή, νόμιμη ή παράνομη. Τα ανοιχτά παγκοσμιοποιημένα και στρεφόμενα προς τις ελεύθερες αγορές συστήματα χαρακτηρίζονται από διεθνή διαπλοκή συμφερόντων. Το επιχείρημα για άμεση ιδιωτικοποίηση σε εγχώριους ή ξένους επενδυτές αυτών των συστημάτων απλώς μεταφέρει τη διαπλοκή σε άλλο επίπεδο. Την κάνει μάλιστα λιγότερο εμφανή και λογοδοτήσημη σε ρυθμιστικά νομικά πλαίσια.

Στη χώρα μας μέχρι σήμερα που οι συζητήσεις για την εξυγίανση του δημοσίου μέσα από μεταρρυθμίσεις δίνουν και παίρνουν, επικρατεί το μοντέλο της εσωτερικής διαπλοκής το οποίο μοιράζει τοπικά συμφέροντα και δημιουργεί τοπικές ανισότητες. Στο διεθνές επίπεδο, παγκόσμιες αλυσίδες επιχειρηματικών και κρατικών συμφερόντων συνοδεύονται και από παγκόσμιες αλυσίδες διαπλοκής. Όταν οι ρυθμιστικοί παράγοντες απουσιάζουν τότε εμφανίζονται φαινόμενα διαφθοράς και στα δύο επίπεδα. Σε μια νεοφιλελεύθερη τάξη πραγμάτων η διαφθορά διεθνοποιείται. Παγκόσμιος νόμος όμως δεν υπάρχει για να τις ελέγξει. Είναι προτιμότερο και λειτουργικότερο να ανεχτούμε τις εσωτερικές δομές της διαφθοράς, που στο κάτω κάτω είναι γνωστές και όλοι συντονίζουμε τις προσδοκίες μας απέναντι σε αυτές, παρά να στεκόμαστε ανίσχυροι και να παρατηρούμε τα μεγάλα διεθνή συμφέροντα να κατασπαράζονται για την –πάντα κρατική- πίττα του δημόσιου πλούτου.

Τούτη είναι μια ρεαλιστική διαπίστωση που όσο ανήθικη και να ακούγεται επειδή νομιμοποιεί το νεποτισμό και το λαϊκισμό, έχει ουσιαστικά λειτουργήσει αποτελεσματικά εδώ και δεκαετίες. Απούσης μιας δυτικοευρωπαϊκού τύπου ολοκληρωμένης καπιταλιστικής ανάπτυξης των βιομηχανικών σχέσεων, βασιζόμενης στο σαφή διαχωρισμό των κοινωνικών τάξεων, η πολιτική του ρουσφετιού αποδείχτηκε αποτελεσματική για τα πολλαπλά ατομικά, οικογενειακά και συντεχνιακά συμφέροντα, τόσο ώστε να αποκτήσει έναν “κοινωνικό” ρόλο στις εργασιακές και βιομηχανικές σχέσεις στη χώρα μας. Τα βύσματα είναι κοινωνικά νομιμοποιημένα.

Όχι όμως και ηθικά και τούτο όλοι το συμμεριζόμαστε στις ιδιωτικές μας συζητήσεις. Η επιταγή για εξυγίανση μέσα από “τολμηρές” πολιτικές πόσο μπορούν να αλλάξουν αυτή την πραγματικότητα? Δηλαδή, με φιλολογικούς όρους, μπορούν να καλλιεργήσουν μια νέα κοινωνική συνείδηση στο νεοέλληνα τέτοια που να τον κάνει να αναγνωρίσει τις αξίες της αξιοκρατίας και της διαφάνειας? Η θέση μου είναι πως όχι αν δε γίνει προηγουμένως συνείδηση των πολιτισμικών προκλήσεων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε στο παγκοσμιοποιημένο κοινωνικοπολιτικό πεδίο. Τούτη η συνείδηση για να γίνει κτήμα όλων απαιτεί γνώση, διάλογο, διαλεκτική και απομάκρυνση από απόλυτες κρίσεις σαν αυτές που επιβάλλονται από τα ΜΜΕ μέσα από έρευνες/γκάλοπ όπως «Είστε υπέρ ή κατά της αναθεώρησης του άρθρου 16?» Θεωρώ ότι τέτοιου είδους απλοποιήσεις εξυπηρετούν την συσκότιση του διαλόγου μέσα από την επικράτηση εννοιών και στερεότυπων που εκφράζουν εντελώς ασαφή λογικά σχήματα όπως λ.χ. “Υπέρ ή κατά της ιδιωτικοποίησης στο χώρο της υγείας και της παιδείας”, ή “υπέρ ή κατά της παγκοσμιοποίησης”. Έτσι ο πολιτικός διάλογος γίνεται με βάση νέα ιδεολογήματα που δεν περιγράφουν την πραγματικότητα αλλά εξυπηρετούν νεολαικίστικες συμπεριφορές και αναπαράγουν το φαύλο κύκλο της διαφθοράς.
Η “ωραιοποίηση” της πληροφόρησης δεν αφήνει τα δυσδιάκριτα στοιχεία της πραγματικότητας να έλθουν στην επιφάνεια. Η διαπλοκή και η διαφθορά συσχετίζεται με συγκεκριμένες κοινωνικοοικονομικές διαδικασίες ανάπτυξης (και υπανάπτυξης) και με βάση αυτόν τον συλλογισμό δεν επηρεάζονται κρίσιμα από τις μεταρρυθμίσεις. Οι τελευταίες μπορούν πράγματι να δώσουν μια έννοια και κριτήρια αποδοτικότητας στο δημόσιο αλλά οι δείκτες, αριθμοί, οι υποθέσεις και οι πληροφορίες που την χαρακτηρίζουν, είναι αμφισβητούμενες και συγκρουόμενες. Οι έννοιες του κόστους και του κέρδους είναι πολύ υποκειμενικές και τόσο περισσότερο θα είναι όσο απομακρύνονται από το αντικείμενο που ερευνούν: το δημόσιο χαρακτήρα ως το οντολογικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται η συζήτηση. Τούτος σκόπιμα ταυτίζεται από κάποιους με τα παθολογικά χαρακτηριστικά που τον διατρέχουν, με σκοπό να αφεθεί ελεύθερος από κάθε κρατικό έλεγχο. Αντίθετα, άλλοι αντί να στρέψουν τις επιδιώξεις τους προς τη βελτίωση της εμφανούς κρίση που τον διατρέχει, σπεύδουν να προστατέψουν τα συντεχνιακά και συνδικαλιστικά τους συμφέροντα. Φαίνεται ότι αυτές οι τάσεις είναι που διακατέχονται από το σύνδρομο “αλλαγή ή τίποτε” και οι εκφραστές τους εκείνοι που αναπαράγουν εκούσια ή ακούσια τις κρυφές παθογένειες του συστήματος. Οι πρώτοι με το να διευρύνουν τα δίχτυα της διαπλοκής σε ιδιωτικά και ξενόκεντρα συμφέροντα (όπου βέβαια κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να αποδειχτεί λόγω της φύσης των αγορών και του ανταγωνισμού που τείνουν να δημιουργούν νομιμοποιημένες ολιγοπωλιακές καταστάσεις). Οι δεύτεροι με το να νέμονται καταχρηστικά τον δημόσιο πλούτο και να χρησιμοποιούν το επιχείρημα «όλοι είναι στο σύστημα, γιατί όχι εγώ?» για να εξασφαλίσουν τη θεσούλα τους.

Τέτοια όμως διλήμματα είναι τεχνητά στο διάλογο για τη διαφθορά και αποκρύπτουν το βαθύτερο προβληματισμό: Τι έπεται με την παγκοσμιοποίηση? Τα κόμματα, οι συνδικαλιστές, η κοινωνία των πολιτών δεν συζητούν επ’αυτού διότι έχουν μαύρα μεσάνυχτα. Κάθονται και ασχολούνται διαρκώς πως θα φάνε από την εθνική πίττα. Και ο δημόσιος διάλογος συνεχίζει να διακρίνεται από λαικισμό και πυροτεχνήματα/επιχειρήματα που παραπέμπουν σε φοβιστικά και κομπλεξικά κοινωνικοψυχολογικά σχήματα. Οι πολιτικοί μας πρώτα χρειάζονται ψυχολόγο και έπειτα τις θέσεις τους.

Συμπεράσματα:
Οι μεταρρυθμίσεις του δημοσίου τομέα προς τη καλύτερη αποδοτικότητά του δε σημαίνουν και εξάλειψη των σχετικών με τη διαπλοκή και διαφθορά παθογενειών του.
Οι αιτίες της ύπαρξης αυτών των παθογενειών πάνε πίσω στο χρόνο και συσχετίζονται άμεσα με τα πρότυπα πολτικοοικονομικής ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας.
Αλλά τούτο είναι ένα άλλο θέμα που έχει αναλυθεί σε μεγάλο βαθμό. Καλό είναι να θυμόμαστε όμως ότι τομές και ρήξεις δεν κάνει κανείς με το παρελθόν. Μόνο γνώση και κατανόηση της συνέχειας που αυτό ενέχει στο μέλλον.