Saturday, February 16, 2008

Μάθημα κοινωνικοποίησης και αυτογνωσίας

Την Δευτέρα διόρθωσα τα πρώτα μου γραπτά σε ένα από τα δύο μαθήματα που δίδαξα στο εξάμηνο που προηγήθηκε ως ωρομίσθιος διδάσκων στα ΑΤΕΙ Πάτρας. Ποσοστό που πέρασε τη βάση: 20%. Εξεπλάγην από την κακή απόδοση, ξενέρωσα με τον ρόλο μου, ανησύχησα για το μέλλον μου ως καθηγητή, απογοητεύτηκα από την συνεργασία μου με τους φοιτητές, θύμωσα με τον τρόπο που αντιμετώπισαν το μάθημά μου. Ρε, τι είναι αυτά; Τους είχα δώσει, να σκεφτείς, και τις ερωτήσεις από πριν. Ρε, τι σκονάκια, τι αντιγραφές (και μάλιστα λάθος), τι ορθογραφικά, γραμματικά, συντακτικά λάθη είναι αυτά…. 30 γραπτά όλα κι όλα. Ρε, τι τους δίδασκα τόσους μήνες και ανησυχούσα για το πόσο καλά το έκανα. Ρε, αυτοί είναι άχρηστοι, πονηροί, αμόρφωτοι, θρασύτατοι, λούμπεν.

Ακούω τις συμβουλές μιας φίλη καθηγήτριας σε ΙΕΚ και σε δημοτικά. Μου λέει: «Με τίποτα, κάνε τα 4άρια 5 ουτως ώστε να περάσει τουλάχιστον ένα 30-40%, γιατί θα σου ζητήσουν εξηγήσεις». Λέω κι εγώ «εντάξει», θα κάνω τα 4αρια 5αρια. Και περνάει το 60% των φοιτητών. Παραδίδω τα αποτελέσματα στην γραμματεία , μου λένε «ρε συ, τους πέρασες όλους?» Μπα, λέω από μέσα μου, τελικά ήμουν και επιεικής. Τους έβαλα 1 βαθμό παραπάνω από αυτό που έγραψαν. Όχι ρε μου λέει ο γραμματέας, άμα αξίζουν 3 , 3 να πάρουν, ξέρεις τι γίνεται από φοιτητές που χρωστάνε?

Μαζί με όλα αυτά μου δίνει και το χαρτομάνι του δεύτερου μαθήματος που διδάσκω και πρόκειται να εξεταστεί την επομένη. 600 φοιτητές χρωστάνε το μάθημα από τον προηγούμενο καθηγητή, μάθημα 1ου έτους βασικό και δυσκολούλι. Πω πω, χαμός , 7 αίθουσες τίγκα γεμάτες, τρέξιμο, απορίες, εξηγήσεις, δάσκαλε, το έχω περάσει αλλά έγινε λάθος στη δήλωση. Δάσκαλε είμαι πτυχίο, πληζ πέρασε με, δάσκαλε είμαι με υποτροφία απο τη Βουλγαρία κ.ο.κ. Πανηγύρι 2-3 ωρών και στο τέλος πολιορκία απο 2-3 διαμαρτυρόμενους που ανακάλυψαν ότι κάποια θέματα είναι εκτός ύλης. Ορέ, αφήστε με , είμαι λιώμα, ορέ δεν είμαι γραφείο παραπόνων, ορέ είχατε επιλογή στα θέματα, τίποτα. Είμαι σε κατάσταση λιποθυμίας και νιώθω φόβο ότι βάλλομαι από παντού. Γυρνάω σπίτι και νιώθω άσχημα, τρομοκρατημένος.

Μιλάω με μία άλλη φίλη, συνταξιούχο φιλόλογο, μου λέει η λύση είναι να τα αγαπήσεις αυτά τα παιδιά, το παράδειγμά τους είναι η τβ και το Lifestyle , αυτά βλέπουν αυτά αναπαράγουν. Ναι, συνεχίζει, το ξέρω, την εποχή μας ήμαστε πιο μορφωμένοι και διψασμένοι για μόρφωση αλλά τώρα πρέπει να συμβαδίσεις με τα παιδιά γιατί με αυτά μοιράζεσαι την εμπειρία όπως την αποκαλείς κι εσύ, της διδασκαλίας. Ναι ρε συ, της λέω αλλά πώς να τα αγαπήσω όταν είναι όλα αδιάφορα και το μόνο που τους νοιάζει είναι να λουφάρουν με σκονάκι μπροστά στα μάτια μου..

Αρχίζω και τη διόρθωση του δεύτερου μαθήματος. 350 γραπτά, είμαι στα 100 και έχουν περάσει 7 άτομα. Αν συνεχιστεί αυτό το ποσοστό, και δεν υπάρχει λόγος να μην συνεχιστεί, τότε το δείγμα των 350 φοιτητών είναι αρκετά ενδεικτικό για συμπεράσματα γενικότερα. Το τι αντιγραφή και μάλιστα λανθασμένη, τι ανακρίβειες, τι λάθη επι λαθών δεν περιγράφεται. Οπότε φτάνει ο κόμπος στο χτένι. Εντός 3 ημερών έχω πέσει από τα σύννεφα του αρχικού ιδεαλισμού μου ότι θα εξασκήσω την επιστήμη, έχω αμφιβολίες στο αν μπορώ να γίνω καλύτερος στην επιστήμη με τέτοιους αποδέκτες, βλέπω ότι το περιοδικό μου άγχος για την ποιότητα των παραδόσεων μου είναι τόσο αναίτιο. Ανησυχώ και δεν ξέρω πως θα επιλυθεί αυτή η αγωνία.

Είμαι απογοητευμένος από την εκπαίδευση, από τον κοινωνικό σκοπό της, αμφιβάλλω για την ανάγκη ύπαρξής της σε τέτοια ποσότητα, με την προσφορά της να αυξάνεται υπέρογκα, την στιγμή που η ζήτηση για πτυχιούχους είναι τόσο χαμηλή. Το προϊόν λοιπόν της εκπαίδευσης είναι υποτιμημένο ή το κάνανε έτσι είτε γιατί δεν νοιάζονται πια για την αξία της, είτε γιατί θέλουν να επιτρέψουν την κερδοσκοπία στην εκπαίδευση με το (νέο)-κλασικό get the prices right.

Όπως και να ναι νιώθω ένα χάσμα, ένα κοινωνικό χάσμα μεταξύ του σκοπού και του μέσου δλδ, ποιος είναι ο σκοπός, η αναπαραγωγή ενός προϊόντος και μάλιστα μη αποδοτική, το πτυχίο μωρέ ή η επιστημονική τεχνική εκμάθηση, η γνωριμία με την αγορά εργασίας, η τεχνική εξειδίκευση? Ωραία, και ποια τα μέσα προς την εκπλήρωσή τους, η απαξίωση του ΤΕΙ και ολόκληρης αλυσιδωτά της παιδείας, η αθρόα εισαγωγή αγραμμάτων, η εικονική/θεατρική πραγματοποίηση copy/paste πτυχιακών εργασιών? Υπάρχει επίσης ένα χάσμα επικοινωνιακό μεταξύ του πομπού και του δέκτη δλδ εμού και των φοιτητών, μεταξύ των δικών μου σκοπών και εκείνων των φοιτητών δλδ το να γίνω όσο καλύτερος γίνεται εγώ με το άντε να περάσουνε το μάθημα με κάθε μέσο αυτοί. Και , εν τέλει, νιώθω ένα συναισθηματικό πάνω απ’’όλα χάσμα σε σχέση με αυτό που θα ήθελα να είναι και αυτό που είναι.
Και τι θα ήθελα να είναι? Θα ήθελα οι φοιτητές να έχουν διαβάσει, να έχουν σκεφτεί, να έχουν ρισκάρει, να δείξουν ότι ξέρουν να σκέφτονται, να αναρωτιούνται, να κρίνουν. Και τι είναι στην πραγματικότητα? Όλα αυτά που περιέγραψα. Και τι θα κάνω τώρα? Θα κρατήσω θέσεις άμυνας όπως βλέπω κάποιους συναδέλφους να σκληραίνουν το πρόσωπο τους και να μην δέχονται πολλά πολλά και στην παραμικρή απορία των φοιτητών? Ή θα γίνω επιθετικός όπως ένας συνάδελφος έκανε προχθές φωνάζοντάς τους ότι κάνουν σαν μικρά παιδιά? Είναι αυτές οι στάσεις, θέσεις αγάπης?

Εκεί που έπλενα τα πιάτα πριν από λίγο μου ήρθε. Μια φωνή μέσα μου λέει , «κοιτάς πολύ τον εαυτό σου, την επιστήμη σου, τις γνώσεις σου, την ορθότητα των γνώσεών σου, την διδασκαλία σου, τις αξίες σου, σου σου σου σου» Και συνεχίζει, «και δε βλέπεις εκείνες του συνόλου που έχεις μπροστά σου, σε νοιάζει μόνο το δικό σου γι’αυτό αγχώνεσαι και τρομοκρατείσαι» Μα και η ύλη, δεν την διάβασαν, δεν έγραψαν τίποτα, είπα, και η απάντηση «ρίξε τις προσδοκίες σου για να μην απογοητεύεσαι, δεν ζεις μόνος σου εξάλλου στην κοινωνία, προχώρα την ύλη σιγά σιγά, κάνε τους να καταλάβουν λίγα και καλά, μην προχωράς μόνος σου χωρίς εκείνους». Και ο σκοπός, η αλλαγή, η δραστηριοποίηση, η πολιτική πρόταση? «Αυτά είναι υψηλά ιδανικά δικά σου και μόνο. Χρειάζεται δουλειά πολλή για να μάθουν οι φοιτητές να τα εξασκούν αυτά. Πήγαινε σιγά με ελπίδα ότι όλο και κάποιος θα ενδιαφέρεται». Ναι αλλά έτσι θα αργήσουμε πολύ, δε θα έρθει ποτέ η αλλαγή, θα περιμένουμε τόσο που θα ξεχάσω είναι αυτό που πιστεύω, που ελπίζω, που εργάζομαι γι’αυτό. «Η αλλαγή θα έρθει όταν συνειδητοποιήσεις ότι εσύ πρέπει να αλλάξεις» Και πως θα γίνει αυτό? «Ότι επιθυμείς για την κοινωνία είναι απλά αντανακλάσεις αυτού που επιθυμείς για τον εαυτό σου. Ξεκίνα λοιπόν σιγά σιγά από τον εαυτό σου. Άλλαξε τις προσδοκίες σου και κοίτα στα μάτια τους φοιτητές, μίλα τους, άκουσέ τους και δώσε τους αυτό που τόσο θες να δώσεις, όχι τη γνώση της επιστήμης αλλά την αγάπη της γνώσης ότι συμπορεύεστε μαζί οτιδήποτε και αν σας χωρίζει , τάξη, πτυχία, διανόηση, κριτική ικανότητα.

ΑΦΗΣΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΑΠΟ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΟΥΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΔΕΣ ΟΤΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΕ ΠΙΕΖΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΦΟΒΟΣ ΟΤΙ ΔΕΝ ΤΑ ΞΕΡΕΙΣ ΟΛΑ. ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΦΟΒΟ ΟΜΩΣ ΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ. ΔΕΣ ΕΠΙΣΗΣ ΟΤΙ Ο ΦΟΒΟΣ ΑΥΤΟΣ ΠΗΓΑΖΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΠΟΥ ΠΗΡΕΣ ΚΑΙ ΛΕΕΙ ΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΟΦΕΙΛΕΙΣ ΝΑ ΤΑ ΞΕΡΕΙΣ ΟΛΑ. ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΕ ΟΤΙ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΣΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΣΩΣΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΕ ΤΗ ΓΝΩΣΗ ΜΑ ΜΟΝΟ ΝΑ ΣΩΣΕΙΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ.

8 comments:

giagalaxidiakos said...

τελικά την βρήκες τη λύση,
συμπορεία και συμμορία.
στο κάτω κάτω και εσύ μικρός, έσπαγες μηχανάκια στο δασύλλιο.
παρ' όλα τα πτυχία, κάτι βαθειά μέσα σου σε ενώνει με τους φοιτητές σου.
είσαι ο καλύτερος!
καλύτερος κι από μένα!!!

π. said...

εγώ με τη σειρά μου έχω τρεις ερωτήσεις, ρητορικές περισσότερο, ή μάλλον για να το πω καλύτερα προς σιωπηλή προσωπική απάντηση..

1. Πιστεύεις ότι η ουσιαστική παιδεία και το επίπεδο έχει οποιαδήποτε σχέση με την βαθμολογική απόδοση; Προς απόδειξη του αντιθέτου ο γραφών ήταν καλός φοιτητής με καλούς βαθμούς. Κοίτα που κατάντησε (δεν γελάω)

2. Πιστεύεις ότι το ποσοστό των καθηγητών που αντιμετωπίζουν το επάγγελμά τους σαν λειτούργημα και που έχουν συνειδητοποιήσει την δύναμη και την απήχηση που θα μπορούσε/έπρεπε να έχει είναι μεγαλύτερο του 0.5%? Για μένα μετά από την όποια εμπειρία μου απο έξω και από μέσα, η έννοια του πανεπιστημιακού καθηγητή είναι βάναυση βρισιά και βρωμερός χαρακτηρισμός για έναν άνθρωπο. Όταν κάποιος μου συστήνεται ως καθηγητής (και θεωρώ ότι δεν ανήκει στον 0.5% που θα γράψει ένα ποστ σαν το δικό σου) του λέω "λυπάμαι" και απομακρύνομαι. Και ναι, το λέω ξέροντας ότι κάνω διδακτορικό, ακόμα.. Το θέμα θέλει ανάλυση πολλών βιβλίων και η τενοντίτιδά μου δεν μου επιτρέπει αν την αρχίσω..

3. Τα παιδιά του Ζεβεδαίου ποιον είχανε πατέρα; Και γιατί έγιναν τόσο διάσημα, ποια η πιθανότητα ο Ζεβεδαίος να ήταν ακαδημαϊκός;

πέρα από την πλάκα ή μη, χαίρομαι που ελάχιστοι έστω προβληματίζονται, ακόμα και αν διαφωνώ και έστω και αν είναι ελάχιστοι. όσο για τον φόβο ότι δεν τα ξέρεις όλα, συμφωνώ αλλα εν μέρει. σχετικά με την παιδεία και γιατί είναι ΤΟΣΟ μα ΤΟΣΟ σάπια, ίσως είναι καλό να μην ψάχνουμε λόγους στα τυχαία.. δες αυτό το βίντεο ίσως να συμφωνήσεις σε κάτι..

http://nochessinestrellas.blogspot.com/2007/10/blog-post.html

επίσης ως συνήθως συμφωνώ διαφωνώντας με τον για-γαλα-ξυδι-ακό αφού είναι γνωστό ότι ανήκει στους καλύτερους! φιλιά από μπάρτσα

Πέτρος said...

Μακάρι όλοι οι εκπαιδευτικοί να προβληματίζονταν έτσι ή τουλάχιστον όταν πλένουν τα πιάτα να μην κοιτούν σαν χάνοι έξω από το παράθυρο αλλά τον εαυτό τους πάνω στο τζάμι. Η ανάλυση απαιτεί χρόνο και κριτική ικανότητα που είτε λείπει είτε εξασθενεί από ένα πολύ γερά στημένο σύστημα καθημερινής αποβλάκωσης. Μου άρεσε πολύ η ανάλυση και κατάλαβα καθαρά πως υπήρχαν ουσιαστικοί λόγοι να αισθανθείς άσχημα την ώρα της εξέτασης του μαθήματος.

VKP said...

giaga,
έσπαγα το δικό μου μηχανάκι και ξέρεις γιατί? για να ξεδώσω απο το διάβασμα της 3ης λυκείου. και ήταν γαμάτα. ελπίζω οι φοιτητές να μην ξεσπάσουν στο αυτοκίνητο μου τώρα.... δεν κουραστηκαν απο κανενα διαβασμα αυτοί.

π,
με τον ίδιο τρόπο μπορώ να καταδικάσω κάθε άνθρωπο απο την δουλειά του γιατί όλες οι δουλειές αποτελούν ένα σύστημα κατεστημένο και όλες επίσης θα μπορούσαν να είναι ένα λειτούργημα. Αν νοσεί το σύστημα (η παιδεία δλδ) τότε προσπαθώ να το αλλάξω. Αυτό δε σημαίνει οτι νοσούν και τα άτομα που αποτελούν αυτό το σύστημα, μόνο και μόνο επειδή ανήκουν σε αυτό. Και η αλλαγή δεν μπορεί να έρθει απο έναν ή απο λίγους , αλλά απο τους περισσότερους. Θέλει υπομονή και πίστη και πόνο και όχι παραίτηση.

πέτρο, δεν ξέρω τι να σου πω. Αντε γεια! Α, σε ευχαριστώ που σχολίασες και εσύ μετά απο τόσα δικά μου σχόλια. ΡΕ ΕΣΕΙΣ ΕΙΣΤΕ ΜΑΘΗΤΕΣ, ΤΟ ΕΧΩ ΠΕΙ ΕΓΩ, ΟΛΟΙ ΑΡΙΣΤΑ ΒΓΑΛΑΤΕ ΝΑ ΜΟΥ ΧΑΘΗΤΕ ΑΠΟ ΔΩ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΟΝΙΕΣΤΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΑΝΩ. ΕΝΩ ΕΓΩ ΔΕΝ ΗΜΟΥΝ ΠΟΤΕ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟΣ. ΛΕΣ ΝΑ ΦΤΑΙΕΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΑΠΟΤΥΧΑΝ ΠΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ? ΤΟΤΕ Π. ΝΑΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΒΑΘΜΟΥ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ.

Anonymous said...

Για να κάνω λίγο πλάκα, εκεί που σου την έπεσαν οι φοιτητές για το μάθημα μήπως σου την έπεσαν και τίποτα φοιτήτριες?

Και για να σοβαρευτώ αν όλοι οι φοιτητές ήταν καλοί και άριστοι και έδειχναν ενδιαφέρον και ζήλο για τις όποιες γνώσεις τους παρέχονται στα Ανώτερα και Ανώτατα ιδρύματα της χώρας, τότε θα είμασταν μια χώρα από πλούσιους και επιτυχημένους.

Zan said...

Το συστημα ειναι λαθος,αδικο,παραλογο. Δεν προαγει τον αξιο,αυτον που μοχθει. Ος γνωστον τα συστηματα διαπαιδαγωγουν, και για να γινει πιο αντιληπτο ενα παραδειγμα:
Ποιος φοιτητης μπορει να βρει κινητρα και φιλοδοξιες σε ενα συστημα που οι αποφοιτοι του γνωριζουν την ετεροαπασχοληση,τα 600 ευρω μισθο αν ειναι τυχεροι και το πιο πιθανον την ανεργεια.Το κεφαλι δεν βρισκει λογο να σκυψει κατω και να διαβασει οταν ξερει οτι εξω τον περιμενει το θεατρο του παραλογου. Σε συνεργια ολων αυτων η φοιτητικη ζωη στην ελλαδα ειναι η εποχη της ξενοιασιας. Θα μου πεις εγω τι να κανω, που αδιαφορωντας για το μαθημα μου απαξιωνουν την προσπαθεια μου και με ξενερωνουν. Εγω λεω κοφτους μην γινεσαι συνεργος του συτηματατος και μην ανταμοιβης την λογικη της ησωνας προσπαθειας. Δεν ειναι Δον Κιχωτισμος να φερνεις τον φοιτητη προ τον ευθυνων του.Δεν προσπαθεις ισον δεν ανταμοιβεσαι.Αυτο ειναι το μαθημα! Για μενα ετσι τιμας τα λεφτα που σου δινει ο Ελληνας πολιτης. Απο την αλλη κανε εσυ και την αυτοκριτικη σου να δεις πως μπορεις να ενθαρυνεις αυτους τους φοιτητες να αποκτησουν ενδιαφερον σε αυτο που τους διδασκεις. Το ξερω μονο σου δεν μπορεις να κανεις τιποτα θελεις βοηθεια, αλλα ολοι οι μετριοι καρεκλοκενταυροι δεν αλλαζουν νοοτροπια σε μια νυχτα...Για να γυρισει ο ηλιος θελει δουλεια πολυ..... Ενα πετυχημενο μοντελο παραδειγματιζει και δεν το θεωρω χασιμο χρονου. Καλο κουραγιο Φιλε, και μην ξεχνας τα καλα ερχονται σε αυτους που ξερουν να περιμενουν!

VKP said...

zan, φίλε συμφωνώ αλλά αν δεν είσαι μέσα στον χορό δεν μπορείς να καταλάβεις γιατί ανησυχώ μην υποπέσω κι εγώ σε αυτή την μετριότητα. Αυτός ο φόβος , βέβαια, με βοηθάει να την αποφεύγω και να προσπαθώ για κάτι καλύτερο. Εγώ , λέω οτι φταίει και ο θεσμός της οικογένειας και η ιστορία του στην Ελλάδα. Τα παιδιά εδώ δεν μεγαλώνουν ποτέ, μένουν προσκολλημένα στις μαμάδες τους πάντα θαυμάζοντας-μισώντας στην πραγματικότητα λόγω της επισκίασης- το πρότυπο του πατέρα. Υπάρχουν και κοινωνικοοικονομικές αιτίες γι αυτό, π.χ. η αγροτική οικογένεια. Άντε λοιπόν σε ένα χωριάτη να του ζητήσεις να γίνει κινητικός, αποδοτικός κλπ. Είναι και θέμα κουλτούρας λοιπόν και επιπέδου ανάπτυξης, χωρίς τίποτα το ρατσιστικό σε αυτό. Συνεπώς, για να γίνω και λίγο ακραίος, αυτή η χώρα καλύτερα και απο οικονομικής και απο κοινωνικής και απο μορφώτικής άποψης να μην άφηνε την αγροτική της παραγωγή και πλούτο να υποβαθμιστεί. Αυτό της αξίζει και όχι να μορφωθούν , να σπουδάσουν και να γίνουν επιστήμονες οι χωριάτες γιατί ούτε το ΄θέλουν οι ίδιοι, ούτε η φτωχή μας οικονομία. Να λοιπόν το σύστημα που προτείνω εγώ.

cortlinux said...

Βασικά είναι που η νοοτροπία μας είναι να πάρουμε το χαρτί.

Διέπει όλο το εκπαιδευτικό μας σύστημα αυτό.

Από την άλλη υπάρχουν και καθηγητές που κόβουν με κριτήριο τον "ανεμιστήρα*" ή την παράταξη. Οπότε κι ο σπουδαστής αρχίζει και μπαίνει σε αυτή την λογική...

Υπάρχουν πολλά ξερά στο σύστημά μας

*σπουδαστική πεποίθηση ότι κάποιοι καθηγητές βάζουν έναν ανεμιστήρα να "φυσήξει" πάνω στα γραπτά. όσα μείνουν πάνω στο τραπέζι "περνούν".