Sunday, February 11, 2007

Θυμός ενός απογεύματος

Θυμός. Οι φίλοι φαίνονται διαφορετικοί, μικροί, ανυποψίαστοι, ανώριμοι. Καθόμουν μόνος και εξερευνούσα το χώρο, τη διακόσμηση, τη σημειολογία της ατμόσφαιρας. Νεοκλασικό με ψηλά ταβάνια χρησιμοποιείται ως μοντέρνα καφετέρια, νεανική, με πολλά χρώματα και με τα επιτραπέζια παιχνίδια να δεσπόζουν στον τοίχο και σε ειδικά εγκατεστημένες ξύλινες υποδοχές, ράφια. Μουσική ηλεκτρονική, φάνκυ, ροκ. Κόσμος μέσος όρος 20-23, φοιτητές. Ιδανικό περιβάλλον για ψυχαγωγία. Εγώ κοιτάζω και διερευνώ τα συναισθήματα που μου προξενεί ο χώρος. Έξυπνες παρεμβάσεις αλλά ρηχές, μπόλικη νεανική κουλτούρα και σαφής αισθητικοποίηση της εμπειρίας, μεταφορά της συναισθηματικής εμπειρίας σε αισθητική εντύπωση, όχι εντελώς κενή μα παράξενα στυλιζαρισμένη και φτιαχτή. Όπως φτιαχτή και η επικοινωνία μεταξύ των παρεών που ανάμεσά τους βρίσκεται ένα επιτραπέζιο. Νέα μόδα, νέα ανάγκη, νέα έξοδα, νέα σπατάλη χρόνου. Δε πολυμιλάω, μόνο κοιτάζω. Έρχεται το παιδί, λέει τα λεφτά και πως πάει και εγώ διαφωνώ. Οι άλλοι ψιθυριστά μου λένε να σταματήσω. Δε με υποστηρίζουν. Θυμώνω και η συζήτηση γίνεται θεωρητική για τις ελεύθερες αγορές κτλ. Η Γ. μου σπάει τα νεύρα με το ιδεολογικό της εποικοδόμημα, η Ε. ακόμα περισσότερο. Δείχνω το θυμό μου, ίσως να έγινα και κακός. Κάτι νιώθω όμως, ότι μίλησα, ότι διαμαρτυρήθηκα. Μπορεί να έχω και άδικο αλλά δε με νοιάζει. Ακου, η Γ. μου λέει να μιλάω μόνο όταν έχω δίκιο. Και ποια είναι αυτή που θα αποφασίσει ποιος έχει δίκιο? Αχ, η δύναμη μετράει μου φαίνεται. Ποιος αποφασίζει για μας? Αύριο όταν θα πάω να δουλέψω τι θα λέω? Ναι, ναι, ναι… Και τι έγινε, γιατί να παλέψω, να ζητήσω , να διεκδικήσω, να πρωτοστατήσω? Ναι ο δυνατός θα με συντρίψει, θα κοιτάξει να με ξεφορτωθεί, η αγορά έχει βρει τρόπο και γι’αυτό. Η δύναμη γεννάει φόβο, η βία, η εξουσία καλύτερα. Πως ένας απλός φοιτητής που δουλεύει σε μια καφετέρια και είναι υπεύθυνος για τα επιτραπέζια μπορεί να είναι φορέας εξουσίας? Δεν είναι λιγάκι οξύμωρο? Είναι μα εκεί είναι το μυστικό, βάλε έναν κράχτη να διαπραγματεύεται την πολιτική των τιμών του μαγαζιού. Να σου ζητάει όσα κι όσα, ακόμα και λιγότερα ίσως (όπως και στην συγκεκριμένη περίπτωση) για να είναι αρεστό το μαγαζί. Μα και αυτό φανερώνει ότι δεν υπάρχει σταθερός κανόνας για το πόσο κοστίζει το επιτραπέζιο. Κατά άτομο, κατά ώρα, κατά τραπέζι? Λίγο απ΄όλα ήταν η απάντηση που πήρα. Μα για μισό λεπτό, δεν πήραμε απόδειξη, φορολογούνται αυτά τα χρήματα? Όχι βέβαια… Γι’αυτό σήμερα θα σου ζητήσουμε 5 αύριο 7 ευρώ. Το παράδειγμα είναι ιδανικό για παραλληλισμό με το πώς λειτουργεί η ελεύθερη αγορά. Έχω μονοπώλιο, προσφέρω ένα νέο προϊόν και το κοστολογώ όσο εγώ το θέλω. Καλά ρε φίλε, θα μου πείτε, αφού δεν πρόκειται για δημόσιο αγαθό του οποίου η ζήτηση είναι ανελαστική ώστε όσο και να ανεβαίνει η τιμή η ζήτηση συνεχίζει να ανεβαίνει με κόστος στις τσέπες του κόσμου, τότε πως κάνεις αυτή την αναλογία? Απλά, αν δε θέλεις δεν παίρνεις. Και στο κάτω κάτω δε σε χρέωσε παραπάνω. Πράγματι, ο θυμός μου πηγάζει από αλλού, από την απώλεια της πραγματικής εμπειρίας και την αντικατάστασή της από την εικονική. Άλλη ήταν η ανάγκη μου εκείνη την στιγμή, ήμουν μελαγχολικός, σκεπτικός, ήρεμος αλλά μόνος, ο θυμός μου έμοιαζε με αντίδραση προς αυτή μου τη μή συμμετοχή στο παιχνίδι, με μια διαμαρτυρία για την εύκολη και εφήμερη ευχαρίστηση ενός απογεύματος με καφέ. Ήθελα ανθρώπινη επαφή και την είχα αλλά ήθελα κάτι παραπάνω. Θέλω να διαμορφώσω εγώ την εμπειρία, θέλω να τη ζήσω εγώ ελεύθερα, όχι να μου την έχουν έτοιμη. Χρώματα, κόσμος, παιχνίδια, καφές, τραπέζια, μπισκοτάκια, πετσετούλες, καρεκλίτσες, ποικιλία δε λέω, μα στο τέλος μένει η μη συμμετοχή, η περικύκλωση, η θυματοποίηση. Η κατανάλωση εντέλει που είναι στο επίκεντρο κάθε κοινωνικής δραστηριότητας, αυτή που επιβραβεύεται, αυτή που αντικαθιστά με ακαταμάχητο, λεπτό και ύπουλο τρόπο την παραγωγή. Ποιος από όσους κάθονταν εκεί μέσα ζωγραφίζει, ποιος παίζει ο ίδιος μουσική, ποιος παίζει παιχνίδια χωρίς να χρειάζεται να πληρώνει? Καταναλώνω αισθήσεις, εικόνες, εμπειρίες άλλων, εντυπώσεις από την τρέχουσα πραγματικότητα που δεν έχει καμία σταθερή εικόνα. Όλα μέσα, ότι να ναι, αρκεί να καταναλώνουμε. Και όσο μεγαλύτερη ποικιλία τόσο πιο μοδάτοι θα είμαστε, αν όχι στα μάτια των άλλων τότε σίγουρα στα δικά μας γιατί η προσωπική ικανοποίηση είναι πάνω απ’όλα. Η αγορά έμαθε πώς να προσφέρει και αυτό το προϊόν, τη ψυχολογική αυτό-ικανοποίηση. Πως? Μα η τηλεόραση κάνει αυτή τη δουλειά εδώ και χρόνια απονέμοντας «ελεύθερα» πληθώρα προτύπων προς αντιγραφή και απόκτηση ταυτότητας (δημοκρατία το λένε κάποιοι αυτό)

3 comments:

Alexandra said...

Ψιτ, άλλαξε στέκι!

Amo ergo sum said...

translate... please Vassie!

Nikoletta said...

Αγαπημένε μου Βillara, για να καταλάβω:το μαγαζί χρέωνε τα επιτραπέζια;Καινούριο αυτό!
Ξέρεις κάτι;Είναι αυτή η ιλλουστρασιόν πολύχρωμη τσιχλόφουσκα που μας δίνουν να μασήσουμε.Σχεδόν κανείς δεν τη φτύνει. Σχεδόν κανείς δεν καταλαβαίνει πως τη μασά...Είναι δύσκολο να βλέπει κανείς πίσω από τη βιτρίνα.Πίσω από την εικονική πραγματικότητα.Γιατί είναι ωραία η νέα αυτή πραγματικότητα:και προπαντως ανέμελη και απροβλημάτιστη!Φτιάχνει πολύ ωραία λοβοτομημένα ανθρωπάκια, από αυτά που θέλει η νέου τύπου δημοκρατία.Εννοείται Βασίλη ότι σε ζητήματα που έχουν να κάνουν με το δίκιο σου, πρέπει να αντιδράς. Η σιωπή σε πολλά πράγματα στη ζωή μας είναι συνενοχή.Ακόμη και τα απλά: αν επέστρεφες τον καφέ που δεν πίνεταιή τη σοκολάτα που είναι σκέτο γάλα ίσως κάποιοι να σέβονταν καλύτερα τον πελάτη τους.Στη συγκεκριμένη βέβαια περίπτωση δεν ξέρω αν ήσουν ενήμερος για το τί παίζει στο μαγαζί αυτό.Όπως και να χει, είναι καλό να διαμαρτυρόμαστε και να θυμώνουμε πού και πού για τέτοιες καταστάσεις.Δείχνει υγεία...
Ο Κούκυ σου στέλνει τα φιλιά του!